Stoïcijnse levenskunst

by Miriam van Reijen

Mensen lijden niet door de dingen die hun overkomen, maar door hun gedachten daarover. Irrationele gedachten veroorzaken negatieve emoties als irritatie, angst, teleurstelling, jaloezie en schuldgevoel. Dit soort emoties heeft geen enkele positieve functie. Wie van lijder (passief) tot leider (actief) wil worden, kan terecht bij de stoïcijnse levenskunst van onder meer Epictetus, Spinoza en Sartre. Daarbij hoort ook het keuzes maken zonder nodeloze onzekerheid en gepieker vooraf en zonder zinloze spijt- en schuldgevoelens achteraf. Aan de hand van veel alledaagse voorbeelden vertelt dr. Miriam van Reijen - zelf enthousiast stoïcijn - hoe het mogelijk is om te leven zonder irritaties en teleurstelling

Genres: Philosophy, Nonfiction

168 pages, Paperback

Published April 1, 2016

Reviews

[Jozef · Rating 2 out of 5]

Ik was geïnteresseerd in dit hoorcollege omdat ik veel filosofen (oa Massimo Pigliuggi) volg die hierover spreken en ik wou er wat meer over weten.
Dit hoorcollege heeft mij duidelijk gemaakt dat filosofie maar interessant is van zodra het in lijn met de bestaande wetenschappelijke inzichten nadenkt. Zo kan het verhelderend worden. Maar van zodra je oudere filosofen bespreekt, zoals hier, kom je tot een aantal conclusies die een moderne mens met de huidige wetenschappelijke inzichten nogal banaal vindt.
Er wordt veel over keuze en vrijheid vanuit de stoïcijnse filosofie gepraat en dit wordt in dit hoorcollege (te) dikwijls herhaald bij weer een nieuwe filosoof, terwijl je eigenlijk tot veel betere inzichten over die onderwerpen kan komen als je de moderne cognitieve gedragstherapie en de neurowetenschappen bestudeert, of de onderzoeken van mensen als Daniel Kahneman rond systeem-denken.
De essentie van dit hoorcollege dat zo'n 4 uur duurt, kan volgens mij op 20 minuten verteld worden.
Home-academy heeft veel interessantere colleges dan deze. (bvb. Kritisch Denken van Johan Braeckman, en Filosofen van de 20ste eeuw van Herman Philipse)

[Leon · Rating 3 out of 5]

Het boek is een goede introductie in de stoïcijnse filosofie, compleet met praktische oplossingen en vol met voorbeelden. Het heeft mij persoonlijk geholpen om mijn denkbeelden aan te passen en tevens over te brengen op anderen.

Echter, voor een auteur die aan het begin van het boek schrijft dat "taal het voertuig van de filosofie is", valt er nog het één en ander te verbeteren. Er staan op verschillende plekken incomplete zinnen, onduidelijke zinnen en een overmatig gebruik aan komma's maakt dat het boek niet prettig leest. Daarnaast is de lijn van de onderwerpen niet altijd goed te volgen. Met name de sprongen aan het einde van het boek richting andere filosofen en filosofieën zijn, hoewel interessant, niet altijd logisch.

Mijn conclusie: het boek is in beginsel een goede inhoudelijke en praktische introductie tot de stoïcijnse filosofie met een kanttekening in relatie tot de leesbaarheid en opzet van de onderwerpen.

[Sippy · Rating 4 out of 5]

Fijn boek, weet niet over welke taalfouten andere lezers het hebben, ik heb veel taalgevoel en mij is niks opgevallen.

Fijn boek brengt inzicht en kan ook troost bieden. Enige waar ik moeite mee heb en ook leidt tot 4 ipv 5 sterren is het feit dat wordt voorbijgegaan aan de biologie van de mens en hoe dat mede het gedrag etc beïnvloedt. "De" waarheid wordt als filosofisch relevant gezien, maar dit aspect wordt onderkend, zonder goede onderbouwing. Wat is dan waarheid?

Dat gezegd hebbende, heb ik het boek met plezier gelezen en er zeker ook wel wat uitgehaald. Dan is het voor mij een goed en nuttig boek. Amen.

[Saskia Wessels · Rating 4 out of 5]

Een toegankelijk introductie tot de stoïcijnse levenskunst. De koppeling naar cognitieve therapie, Spinoza en het existentialisme vond ik sterk. Echter viel Miriam van Reijen iets te vaak in herhaling en miste ik structuur. Maar ik heb het boek met plezier gelezen en het heeft mij geïnspireerd verschillende filosofische stromingen verder te verkennen.

[Marijn · Rating 5 out of 5]

Lees het

[Malou Hamers · Rating 5 out of 5]

Wat een levenslessen 😁

[Johan · Rating 3 out of 5]

Dit was geen gemakkelijk leesvoer. Waarmee moet ik gebinnen, het goede of het slechte?

Ik ga beginnen met het slechte. Dit boek is ondanks aanpassingen nog steeds geschreven in spreektaal, wat het lezen niet bevorderd. De auteur wijdt nogal veel uit, zelfs midden in een opsomming en begint dan aan een nieuwe opsomming, terwijl de eerste opsomming nooit beëindigd wordt. De opdeling in alinea's klopt ook niet altijd. Inhoudelijk is het dus niet makkelijk om de auteur te volgen. Er wordt veel herhaald, maar zelden exact, wat verwarrend is. Het is niet duidelijk of de auteur vroegere filosofen inhoudelijk correct citeert of dat het de interpretatie is van de auteur. Dit is een boek over stoïcisme en Marcus Aurelius wordt slechts eenmaal bij naam vernoemd. De laatste twee hoofdstukken, over Spinoza en Sartre, waren er voor mij teveel aan. Op basis hiervan zou ik het boek 1 à 2 sterren geven.

Wat vond ik goed aan dit boek? Ik heb een aantal aha-momenten gehad in de zin van "zo heb ik er nog nooit over gedacht", "hiermee kan ik aan de slag", "hierover moet ik me eens bezinnen", "dit kan ik eens toepassen op dat aspect van mijn leven", ... Ondanks het feit ik dit boek geen leuke leeservaring vond, ben ik toch van mening dat het 3 sterren verdient.

[Peer · Rating 2 out of 5]

Het boek begon goed, ik was enthousiast. Maar de schrijfstijl leidde uiteindeljk teveel af van de inhoudt. Het boekt leest alsof je naar een hoorcollege zit te luisteren. voor elk nieuwe onderwerp een korte samenvatting van het voorgaand, na elke paragraaf een samenvatting van hetgeen besproken is met veel verwijzgingen naar ”wat ik eerder heb besproken” en “daar kom ik later op terug”. Voor een hoorcollege misschien goed, maar in een boek kun je teruglezen en zijn de continue samenvattingen overdone. Dit maakt bovendien het boek langdradig. Daarnaast kan ik me ook niet altijd in de stelligheid vinden, bijvoorbeeld dat emotie te maken heeft met een te hoog ego-gehalte. Nu goed, er zullen vast goede punten in zitten en misschien is het het kind met het badwater weggooien, maar ik kom er niet door heen. Ik mis objectiviteit en “stevigheid” in het boek. Eigenlijk zou ik het boek 1 ster moeten geven, maar omdat er wel zinnige dingen worden gezegd, wordt het een 2.

[François · Rating 2 out of 5]

Miriam van Reijen schreef vooral een praktisch (doe-het-)zelfhulpboek, inclusief de voor het genre tamelijk typische oversimplifiëringen en de ‘In 7 stappen naar Het Geluk’ retoriek. Hier en daar een nuttige of verstandige bespiegeling, dat zeker. Net voldoende voor een boeiend interview van tien minuten op de radio, zou ik zeggen. Zo’n interview is wat me aanzette tot het lezen van ‘Stoicijnse Levenskunst’. Kortom, ik had een bepaalde verwachting, genoot alvast van de bij die verwachting horende voorpret. De verwachting werd niet bewaarheid, maar daar word ik dus lekker stoicijns noch verdrietig of teleurgesteld, noch kwaad of verontwaardigd van.

[Edith Kreuk · Rating 5 out of 5]

Een boek wat je aan het denken zet. Ik zal nooit een stoïcijn in hart en nieten worden, maar ik zal voorlopig ook niet zomaar meer boos of afgunstig kunnen zijn. Echt een aanrader als je soms last heb van het leven.

[Bart · Rating 3 out of 5]

Een erg interessant boek, maar ontzettend moeilijk leesbaar. Uiteraard zal dat komen doordat de materie en het gebied van de filosofie redelijk nieuw voor me zijn, maar ik heb ook idee dat dit boek niet echt geschreven is. Structuur lijkt te ontbreken. Ergens las is dat dit boek ontstaan is uit een serie hoorcollege’s en soms voelt het alsof de vorm niet is aangepast. Daarnaast hoopte ik dat het boek iets praktischer van aard zou zijn, maar klaarblijkelijk betekent ‘Praktische Filosofie’ iets anders dan ik verwachtte. Het Zakboekje van Epictetus is in die zin, veel toepasbaarder in het dagelijks leven.

[Stijn Nieman · Rating 4 out of 5]

Heel goed boek. Vind het veel verder en dieper gaan dan andere boeken over de Stoïcijnse filosofie. Wel worden er veel andere filosofische stromingen bijgehaald en wordt er heen en weer gesprongen tussen verschillende punten en opvattingen. Als je je hier doorheen worstelt, de taalfouten voor lief neemt en het boek af en toe even weglegt om de inhoud te laten bezinken, is dit echt een verborgen juweeltje.

[Nienke Rothuis · Rating 3 out of 5]

Ik zou ‘m eigenlijk 2,5 ster willen geven, maar dat kan niet. Heel interessant boek maar ik kwam er gewoon niet doorheen. Komt misschien ook omdat het meer een studie-boek is dan een lekker weg lees-boek. Als je op zoek bent naar een lekker weg lees-boek over filosofie zou ik eerder de wereld van Sofie aanraden.

[Laurens · Rating 3 out of 5]

Een aardige introductie tot stoïcisme, met een interessante koppeling naar cognitieve therapieën binnen de psychologie, spinozistisch denken, existentialisme en specifieke filosofische denkers.

Het had van mij wel iets meer de diepte in mogen gaan.

[Sandra · Rating 3 out of 5]

Een interessant en leerzaam boek dat ik las omdat ik me wilde verdiepen in schuld en verantwoordelijkheid. De schrijfster legt alles helder uit.

Drie sterren omdat de schrijfstijl niet heel aantrekkelijk is.

[Michaël Ickx · Rating 5 out of 5]

Goed geschreven boek over levenskunst, emoties en het maken van keuzes. Een eye-opener!

[Marianne · Rating 4 out of 5]

Veel stof tot nadenken, maar ook concrete tips voor toepassing in het dagelijks leven

[Ivo van Zitteren · Rating 3 out of 5]

Inhoud: 5/5
Schrijfstijl: 1/5

[Sahidah · Rating 3 out of 5]

Niet oninteressant, maar wel taai/droog, waardoor het boek niet uitnodigt om verder te blijven lezen

[Timg · Rating 3 out of 5]

Good book but a litlle presumptuous.
The chapter of spinoza is very good.

[Lisanne · Rating 2 out of 5]

Veel hetzelfde gelezen in andere bewoordingen. Daarnaast ook moeilijk te lezen doordat het voor mijn gevoel in spreektaal is geschreven. Al met al, interessant onderwerp in een slecht boek.

[Bram · Rating 4 out of 5]

Boek dat ik eerder in mijn leven had moeten lezen, maar mij er op wijst dat spijt een keuze is.

[Raskolnikovsdelirium · Rating 2 out of 5]

Ik geloof zeker dat de hoofdboodschap van dit boek -vervelende emoties komen niet voort uit een gebeurtenis maar uit jouw gedachten daarover- een wijze en vaak toepasbare levensles is, maar toch vind ik het niet zo'n algemene regel als Van Reijen graag wil doen geloven; zoals in een andere review terecht wordt aangekaart heeft de psychologische wetenschap zich heel wat verder ontwikkeld sinds de Stoïcijnse filosofen waar Van Reijen haar redenering op baseert hun wijsheden hebben verkondigd. Het effect van genen, hormonen en trauma wordt genegeerd, evenals de inzichten uit het behaviorisme. Zeggen dat kinderen en dieren alleen maar 'emoties lijken te hebben, maar we kunnen het niet aantonen' vind ik een te makkelijke cop-out.

Ander punt van kritiek is hoe vaak de boodschap woord voor woord herhaald wordt en hoeveel schemaatjes en voorbeelden er ten overvloede bij worden gehaald als het punt allang gemaakt is. In Hamlet werd het in één zin eigenlijk net zo duidelijk: 'There is nothing either good or bad, but thinking makes it so.'

Laatste punt van kritiek is dat er wel wat meer redactie aan te pas had mogen komen. De structuur ontbreekt, lijkt zelfs bijna geïmproviseerd, hier en daar staan wat taalfouten, en op elke pagina komen wel dubbele spaties voor (twee keer zelfs hele stukken wit middenin een regel). Het komt wat amateuristisch over. Het boek eindigt erg abrupt; het voelt als het midden van een hoofdstuk in plaats van het eind van een boek. Na alle herhaling in het eerste deel was een conclusie of in elk geval een afronding wel op zijn plaats geweest.

Tot zover de kritiek. De latere hoofdstukken over Spinoza en Sartre zijn piekfijn uitgelegd en worden knap verbonden aan het hoofdthema. Nergens wordt de schrijfstijl pretentieus of hoogdravend ondanks de soms zware kost. Ik heb me geen moment verveeld met het boek en zin gekregen om me in bepaalde filosofen verder te verdiepen.

[Alex Borghgraef · Rating 4 out of 5]

Beestig interessante introductie tot het stoicijnse denken. Het boek legt de link tussen de 'praktische' filosofieën uit de oudheid: het hedonisme, stoïcisme,en in mindere mate het cynisme, en gaat dan verder in op hoe deze denkmethoden de mens helpen om te gaan met dagdagelijkse problemen en conflicten. Er wordt ook een parallel getrokken met het zen denken, en zelfs met de moderne cognitieve gedragstherapie. Dat laatste stuk had wel baat kunnen hebben bij meer praktische voorbeelden, voelde een beetje als 'de rest laten wij als oefening voor de lezer'. De laatste twee hoofdstukken over Spinoza en Sartre vielen wat uit de toon, waarbij het praktische denken ingeruild werd door de meer typische filosofische navelstaarderij over 'wat is vrije wil'. Ondanks dit is het boek zeker een aanrader.