Tajemnica nawiedzonego lasu, Tom 2

Nina Pankowicz #2

by Anna Kańtoch

Pięciokrotna laureatka Nagrody Fandomu Polskiego im. Janusza A. Zajdla!
Po mrożącej krew w żyłach „Tajemnicy Diabelskiego Kręgu” Anna Kańtoch przedstawia dalsze losy Niny Pankowicz, w najlepszym stylu żonglując konwencjami i tworząc opowieść, której nie da się zapomnieć.

Wakacje w Markotach przewróciły życie Niny do góry nogami. Gdy dziewczynka próbuje dojść do siebie, w jej szkole pojawiają się sierżant Sowa i porucznik Lis. Zabierają ją do Instytutu Totenwald pod wschodnią granicę, gdzie przebywają dzieci takie jak ona, obdarzone przez anioły magicznymi mocami. Instytut przypomina koszary – jego mieszkańcy przez całe dnie ciężko pracują, zabierani są na badania i przesłuchania. Co jakiś czas niektóre dzieci dostają czerwoną kartkę i znikają bez śladu. Nikt dokładnie nie wie, czego chcą komuniści. Mroczne tajemnice skrywa także las i opuszczona wioska węglarzy położona nieopodal… Jakie zadanie tym razem otrzyma do wykonania Nina?

Genres: Fantasy, Young Adult, Horror, Urban Fantasy, Magic, Polish Literature

544 pages, Paperback

First published November 4, 2015

About the author

Polish writer. She graduated from the Faculty of Oriental Studies at Jagiellonian University with a specialization in Arab Studies. After graduation she came back to Katowice, where now she works in tourist office. Member of a Silesian Fantasy Club. She made her debut in April 2004 with a short story Diabeł na wieży, which was published in a Science Fiction magazine. She was writing movie and book reviews for web magazine Avatarae. Today she writes for Esensja. In July 2005, her short stories about Domenic Jordan were published in a collection entitled Diabeł na wieży by Fabryka Słów Publishing. Her full lengh book debut was a novel Miasto w zieleni i błękicie.

Reviews

[Данило Судин · Rating 4 out of 5]

Не пройшло й двох місяців, а пригоди Ніни починаються знову. Точніше, продовжуються. Втім, з тексту видно, що сама авторка не планувала писати продовження. Наприклад, ми нічого не дізнаємося про пані Селіну - з нею все гаразд чи ні? Решта дітей також наче канули в мороці, хоча їх в цій книзі ми мали б зустріти. Адже УБ (польський відповідник КДБ) починає полювання на дітей з Маркотів. Загалом, головні герої підозрювали, що так і буде, але все розгортається не зовсім так, як вони очікували. Замість застінків та катувань їх відправляють в Інститут. Везуть з дотриманням різноманітних заходів безпеки, а тому встановити точне місце Інституту складно. Та й сам Інститут більше нагадує закинуту фабрику, де діти живуть у велетенському цеху / ангарі. В душ ходять колонами, вночі їх пильнує наглядач, щоб ніхто не розмовляв. Але, загалом, це все. Ну ще головні герої вдень мають працювати - чи прибирати в Інституті, чи ремонтувати огорожу по периметру території, чи готувати їсти, чи сортувати архів...

В цьому Інституті опиняються Ніна, Тамара, Хуберт та Яцек. А також Маріуш. Більше нікого з попереднього тому ми не побачимо. Це бентежить, але радше в плані будови роману. Куди ділися решта дітей з монастиря? Чому їх не привезли? Чи привезли?

Втім, далі сюжет так закручується, що починаєш тішитися, що з попереднього тому залишилося лише п'ятеро дітей. Більша кількість робила б текст або менш правдоподібним, або довелося б його розгалужувати на декілька ліній, і тоді "провисала" б динаміка.

Інститут знаходиться посеред лісу з моторошною назвою Тотенвальд. Ті, хто хоч трохи знають німецьку, вже іронічно підсміхаються, бо назва прямо натякає, що потрібно лякатися. Втім, ліс таки моторошний. Біля Інституту знаходиться безлюдне село. Втім, всюди видніються скелети свійськ��х тварин - птиці, худоби, котів, собак. І жодного людського кістяка. Посеред села є костел, розколотий навпіл тріщиною. Нехорошою, бо вона розтинає вівтар та розп'яття.

Та й вартові... Вартові Інституту більше, щоб ніхто не зайшов ззовні, ніж не втік зсередини. Кого ж вони насправді охороняють?

Але головні герої не мають достатньо часу, щоб з цим всім розбиратися. Вони розуміють, що в Інституті загалом спокійно, але чи надовго? Варто викрити їх зв'язок з янголом та магією, і їм буде непереливки. Тому вони вирішуть втікати. Але далі вже не буду спойлерити, бо починається дуже жвавий і напружений текст.

Загалом, продовження вийшло навіть кращим за попередній роман. По-перше, "Таємниця проклятого лісу" коротша майже на 200 сторінок. Дивним чином, це лише додає атмосфери, адже вона виходить насиченішою. Хоча, в деяких випадках хотілося ще ;)

До речі, цього разу в романі немає жодних янголів - як персонажів. Лише комуністи-наглядачі в Інституті. Хоча з цього роману ми дізнаємося дещо нове про падіння янголів на Землю. І це гарно сполучає два романи в цикл.

Але найбільшою несподіванкою є фінал. Він вийшов дуже похмурим. І це було... Я не знаю, яке слово підібрати. Але загалом весь твір мене не полишало відчуття казковості. Діти потрапили в лабета сталіністів (в Польщі період сталінізму тривав до 1956 р.), але загалом почуваються дуже навіть незле. Є певний дискомфорт, але це щось середнє між перебуванням в літньому таборі та походом в гори з наметами. Труднощі, які бувають завжди, коли побут великої кількості людей не налагоджений чи налагоджується самим цими людьми.
Тому ближче до кінця роману в мене наростало обурення: навіщо було обирати саме 1954 р. як час розгортання цього роману?! Цей же сталінізм тут жодним боком не присутній! Але фінал все розставляє на свої місця. Не буду спойлерити, чи фінал вийшов позитивним, чи негативним (але якщо ви знаєте, що є ще третя частина, то й самі здогадаєтеся, що і як). Бо похмурий - це спосіб, який розгортається розв'язка. Можна мати і позитивну, але похмуру розв'язку (наприклад, в неонуарівських детективах). Можна мати, звісно ж, і негативну похмуру розв'язку.

До речі, фінал доволі відкритий, щоб зрозуміти, що нас чекатимуть подальші пригоди. Ось тут вже відчувається, що авторка планує повернутися до світу альтернативної ПНР.

П.С. Не можу написати про одну дрібну деталь, яка шикарно характеризує стиль авторки. Ще в першому романі Ніна виказує ознаки клаустрофобії. Те саме й в другому. Описи правдоподібні, зрозумілі, від них аж мурашки по шкірі. Але (!!!) жодного разу Ніна не пояснює, що це. В неї просто починається паніка в закритих приміщеннях. І от лише в останній третині цього роману вона дізнається, що в неї клаустрофобія. Від дорослого персонажа. І це логічно: як дівчинка 13 років в 1950-х може знати таке поняття з психології / психіатрії? Це дійсно шикарна деталь, яка засвідчує уважність авторки до написаного нею тексту.

[Teleseparatist · Rating 4 out of 5]

Szczerze mówiąc, ta część przygód Niny podobała mi się znacznie bardziej. Klimat, świetne użycie realiów i stworzenie świata, a zarazem dużo lepsza zagadka i fabuła. Ostatnie sto stron czytałam z zapartym tchem, a rozwiązanie akcji zrobiło na mnie duże wrażenie. Jestem bardzo ciekawa kontynuacji.

[melisa · Rating 3 out of 5]

brakowało mi w niej tego zimnego i mrocznego klimatu, którym była przepełniona część pierwsza- koncepcja klasztoru była ciekawsza. wydarzenia też nie były aż tak wciągające. fabuła wydaje się momentami naciągana, więc obawiam się trzeciego tomu

[Ksenia (vaenn) · Rating 4 out of 5]

У другому романі з циклу про Ніну Анна Каньтох зберігає попередню схему - навіщо ж ламати те, що працює? Дівчина-підліток потрапляє у незрозумілу й некомфортну ситуацію - налагоджує контакти (здебільшого йдеться про вже знайомих за попередньою частиною героїв) - зіштовхується з таємницями - вляпується в ці таємниці по маківку - намагається з'ясувати що до чого і, бажано, вижити.

У "Таємниці проклятого лісу" Ніна трохи подорослішала, але це ��епросте дорослішання глибоко травмованої дитини. І якщо в першій частині йшлося про те, чи можна (і на скільки) довіряти іншим підліткам, то тут на передній план виходить проблема: як поводитися в однозначно недружньому середовищі, керованому дорослими. Авторка сплітає два мотиви "Дорослі як вороги" (бо ж не розуміють!) та "Комуністи-загарбники вороги - без варіантів!". Тож, з одного боку, друга частина розширює і поглиблює тему, намічену в попередньому томі. З іншого - сюжет дозволяє поекспериментувати з новими жанрами.

"Таємниця проклятого лісу" у порівнянні з першим романом робить літературознавчий левел-ап - вона дорослішає і переміщається на територію ХХ століття. Отже, друга книжка значною мірою є текстом майже антиутопічним. Зла влада, позасистемні підлітки, практично концтабір, незрозумілі правила, ще менш зрозумілі вимоги, всі вишукувалися і крооооком руш! Але є кілька маленьких але. Підліткові антиутопії про ну-хоча-б-авторитаризм нині є настільки популярними, що просто ой. І в цьому плані друга книжка про Ніну мало відрізняється від американських аналогів, але виграє у них на території ретельного опису напів в'язничних реалій і абсурдистського світу. Це було переконливо. Принаймні, це має бути моторошно і переконливо для сучасних підлітків: живеш у напівруїні, холодно, голодно, нормально не помитися, всі навколо командують і неясно, чого хочуть. Щоправда, пострадянський життєвий досвід бентежне враження трохи псує - героїні співчуваєш, але точно не через нестерпні побутово-організаційні умови. (Бувала я в занедбаному дитячому санаторії в кінці 1990-х, то знаєте... Хіба що без трудових нарядів обійшлося, а так - "Спробуйте, знайдіть різницю".) Тож там, де атмосфера не "пробиває" загартовану читацьку шкіру, авторка добирає своє дещо надмірною жорстокістю ситуації. Тут справді грають по-дорослому і щасливий кінець нікому не гарантований.

Але якщо "антиутопічна" частина викликала в мене дещо складні почуття, то умовно горорна радувала безперестанно. Перший роман розважався на полі такої готичної готики, що аж нема куди ярличок почепити. Другий пішов в інший бік і злився в екстазі з (псевдо)фольклорною казкою. Містичне "крило" тутешнього жаху нагнітається повільно, але таки моторошно. А необхідність з'ясувати і тримати в голові правила гри не тільки загадкових комуністів, а й проклятого лісу додає сюжету і гостроти, і багатоплановості. Зрештою, у кульмінації вдячних читачів чекає така шикарна пародія на традиційну ініціацію, що я аж в долоні плескала. А це ж не все, польська письменниця з багатьома стандартними жанровими кліше поекспериментувала в послідовно постмодерному дусі. До прикладу, "остаточне рішення батьківського питання" - це водночас і до скреготу зубів стандартний поворот, і "Ого, а так можна було?".

Розширена версія відгуку є у блозі.

[Girl · Rating 3 out of 5]

Zdecydowanie Kańtoch wychodzi ta ciężka, niepokojąca atmosfera. Mam nadzieję, że jest szansa na ciąg dalszy.

[Aleksandra · Rating 3 out of 5]

3,5 gwiazdki - dobrze pomyślane, dobrze napisane YA w realiach alternatywnej wersji PRL.

[Kasia (Kącik z książką) · Rating 5 out of 5]

Po czym poznać naprawdę dobrego pisarza? Jednym z wyznaczników w moim prywatnym rankingu jest zdolność do złamania tzw. klątwy drugiego tomu. Niewielu się to udaje, są jednak tacy, którzy wychodzą z tego bojowego zadania obronną ręką. Anna Kańtoch zdecydowanie się to udało – Tajemnica nawiedzonego lasu to nie tylko świetna kontynuacja Tajemnicy Diabelskiego Kręgu, ale też zapowiedź jednej z lepszych młodzieżowych serii, jakie dane mi było czytać.


Cała opinia:
http://www.kacikzksiazka.pl/2018/05/t...

[۰ ۪۫ Maja Haber ۪۫ ۰ · Rating 3 out of 5]

Słabsza od drugiej. Zabrakło mi tego czegoś w tej książce. Mam wrażenie, że trochę byle jak została ta fabuła sklecona. Zobaczymy, jak będzie z trzecim tomem.

[Stanislaw · Rating 4 out of 5]

4.4 Genialna kontynuacja

[Sonia Czyta · Rating 5 out of 5]

Już pierwszy tom cyklu był świetny. Drugi okazał się jeszcze lepszy😉

[Ola (Wiewiórka w okularach) · Rating 5 out of 5]

https://wiewiorkawokularach.blogspot....

Po świetnej pierwszej części serii o Ninie Pankowicz, którą recenzowałam tutaj, całkiem szybko sięgnęłam po drugi tom. I zawiesiłam mu poprzeczkę całkiem wysoko, chociaż nie da się ukryć, że trochę bałam się tzw. klątwy drugiego tomu. Na szczęście Anna Kańtoch mnie nie zawiodła i drugi tom serii o przygodach inteligentnej nastolatki okazał się równie dobry, jak pierwszy.
Nina po wakacjach spędzonych w klasztorze w Markotach próbuje wrócić do normalnego życia. Wciąż jednak obawia się, że któregoś dnia w jej drzwiach staną przedstawiciele Służby Bezpieczeństwa i ją aresztują. W końcu dziewczynka znała dwa anioły i posiada moc. Moc, nad którą nie panuje i która uwielbia dawać o sobie znać w najmniej potrzebnych momentach. Tak się dzieje, gdy zostaje zamknięta w ciasnej komórce przez dwóch rozrabiaków w szkole, w trakcie apelu i w trakcie wizyty dwóch dziwnych funkcjonariuszy, Lisa i Sowy. Zostaje potem zabrana wraz z młodszym chłopcem przez tę dwójkę do tajemniczego obozu, zwanego instytutem Tottenwald, położonego w środku lasu i zapełnionego już przez inne dzieci, które otrzymują tam swoje kody. Na szczęście w środku spotyka nie tylko wrogów, ale też dawnych znajomych: Tamarę, Huberta i Jacka, których poznała w Markotach. Dzieciaki są zabierane na przesłuchania, niektóre z nich nie wracają, a po lesie rozprzestrzenia się groźna mgła, z której wyłaniają się potwory...
Rzadko w seriach się zdarza, żeby drugi tom był lepszy niż pierwszy. A tutaj miałam właśnie takie wrażenie. Anna Kańtoch to moja mistrzyni w budowaniu atmosfery niepokoju i dusznego klimatu PRLu. Czytając Tajemnicę nawiedzonego lasu nie tyle się bałam, ile nękało mnie cały czas przeczucie, że coś się wydarzy, a wszystko, co się tam dzieje, ma jakieś drugie dno. Ten klimat dziwności i strachu przed nieznanym tylko podsycał moją ciekawość. To właśnie dlatego czytało mi się tę książkę tak szybko, strony niemal pochłaniałam i przewracałam je z prędkością światła. Niewątpliwym plusem jest to, że autorka już na samym początku przypomina nam o wydarzeniach z Markotów. Dzięki czemu nawet osoby, które dawno temu czytały pierwszy tom serii, szybko przypomną sobie, o czym właściwie mówią bohaterowie i myśli Nina.
Początek historii to pozorny spokój przed burzą. Nie dajcie się jednak zwieść temu uczuciu, bo szybko autorka wrzuca nas w wir zdarzeń, począwszy od pojawienia się tajemniczych funkcjonariuszy, jakimi są Sowa i Lis, przez wywózkę do dziwnego obozu, aż po rozwiązanie całej tajemnicy. Odniosłam wrażenie, że autorka przemyślała fabułę jeszcze dokładniej niż w pierwszym tomie i stworzyła ją dużo bardziej skomplikowaną, a na pewno splotła w niej więcej wątków, niż w Tajemnicy Diabelskiego Kręgu. Swoją drogą obóz, w którym została osadzona Nina z resztką dzieci, kojarzył mi się cały czas z obozem koncentracyjnym w Oświęcimiu – strzeżony przez żołnierzy, dzieci miały tam swoje kody, pracowały... Nie wiem, czy taki był zamysł autorki, ale aż się wzdrygnęłam przy takiej koncepcji.
Dodatkowym wątkiem, podkreślającym dziwność całej sytuacji, jest zagadka chaty węglarza, którą opowiada dzieciom sierżant Lis. Namawia on cały czas Ninę na rozwiązanie tej sprawy – zabójstwa dwójki dorosłych, gdy w domu wraz z nimi był tylko mały chłopiec. Wszystko wskazuje na to, że to właśnie syn zamordował rodziców, ale czy tak było naprawdę? Dla Lisa jest to sprawa osobista z pewnego względu, ale cała ta zagadka sprawia, że człowiek ma aż gęsią skórkę, czytając powieść. W dodatku, kiedy Nina z przyjaciółmi znajdują chatę węglarza, trafiają do dziwnej wioski – czystej, jakby cały czas ktoś tam mieszkał, a jednocześnie opuszczonej przez wszystkich. Ponadto jest w niej kościół, pęknięty na pół od szczytu po same fundamenty, co wzbudza tylko ciekawość dzieciaków, ale też ich strach i niepokój.
Tajemnica nawiedzonego lasu to naprawdę bardzo dobra powieść młodzieżowa, przy której będą się równie dobrze bawić starsi czytelnicy. Dużo się dzieje od samego początku, mamy więcej pytań i zagadek niż odpowiedzi, dzięki czemu nasza ciekawość jest cały czas podsycana i jesteśmy trzymani przez wszystkie strony w niepewności. Zakończenie podtrzymuje tę nutkę niepewności i pozostawia nas w zawieszeniu przed lekturą trzeciego tomu. Na szczęście, już na mnie ten ostatni tom czeka i wprost nie mogę się doczekać chwili, gdy usiądę do czytania.

[Marta Duda-Gryc · Rating 4 out of 5]

Jakie to fajne! Wiem, wiem, że dla nastolatków, ale naprawdę nie tylko. Klimat tego świata wciąga jak mgła (chce się więcej, ale człek zarazem nieco się stracha) i kartki przewracają się same, jakby czynił to sam Quicksilver. Elementy fantastyczne (nadprzyrodzone? SF?) w świecie przaśnych początków komunizmu w Polsce same w sobie są świetnym pomysłem, ale jak to jest zrobione! Żadnego epatowania nadmiernym realizmem. Rzeczywistość sprzed lat jest podana w sposób bardzo subtelny, taki, że czytelnik, dla którego słowo komunizm jest pozbawione znaczenia, a życie z lat 50. czy 60. jest czymś całkowicie odległym, będzie miał po prostu poczucie dziwności, potęgującej dziwność wprowadzoną przez autorkę w postaci magii, aniołów i innych fantastycznych istot. Dzięki temu nie ma się wrażenia, że czyta się książkę powstałą dawno czy też osadzoną w czasach historycznych - a przyczynia się do tego również współczesny język, jakim posługują się postacie (i chwała za to autorce, za ten brak stylizacji w dialogach, nieczytelny dla większości współczesnych nastolatków). Jedyne, czego mi troszkę brakuje w powieści, to pogłębienia postaci pobocznych. Nina i Lis wzbudzają zainteresowanie - reszta jest raczej sztafażem, choć dobrze się zapowiadającym.
Teraz musz�� tylko zdobyć pierwszą część cyklu i mieć skuteczną nadzieję na kolejny tom.

[Natalia · Rating 5 out of 5]

4,6

[Aleksandra Janusz]

Legitny horror. Teraz bardzo chcę, żeby to wydano po angielsku i postraszono Anglosasów. Nie będą wiedzieli, co ich trafiło, i przewiduję milijon nagród.
Czytałoby się jak (bardzo dobre) dystopijne YA skrzyżowane z polską przygodówką, gdyby nie to, że -
taka sprawa - ta cała dystopia jest (była) podejrzanie prawdziwa. Z tego się nie dało uciec. I dorosłego będą straszyć wcale nie te elementy nadnaturalne.

[mebcja · Rating 5 out of 5]

4,5

Uważam, że ten tom był lepszy od pierwszego, ale jednak podobał mi się mniej. Ma to jakiś sens? Nie wiem, ale tak uważam.

Zakończenie zasługuje na mocne zaokrąglenie do 5 gwiazdek.

Jestem totalną fanką!

[Marta · Rating 5 out of 5]

czytało się lepiej, niż tom 1

[Yoanne · Rating 3 out of 5]

Bardzo dobra kontynuacja przygód Niny i mrocznych aniołów.

[lilith · Rating 4 out of 5]

lepsza od poprzedniej części!!

[zlodziejka_rozdziałów · Rating 4 out of 5]

4.5

[kulka · Rating 5 out of 5]

super świetnie wybitnie, czekam aż ula kupi trzecią część

[book.there · Rating 3 out of 5]

Drugi tom podobał mi się o wiele bardziej od poprzedniego

[Aleksander Nowinski · Rating 4 out of 5]

No, muszę powiedzieć że nie spodziewałem się, że się wkręcę tak bardzo w serię książek dla młodzieży. To chyba wina autorki, Ania Kańtoch jest po prostu rewelacyjna - od czasu "Diabła na Wieży" przeczytałem chyba wszystko co wydała.
Pomysł serii dla młodzieży osadzonej w mrocznych czasach wczesnego PRLu, w wersji opartej o duchy, upiory, kosmitów i niezwykłe moce wydaje się dziwny, nawet bardzo. Ale tu trzeba wziąć poprawkę na autorkę, która potrafi zamienić moce w prawdziwe przekleństwo, a uczucia przestraszonych dzieciaków odmalować tak, że sam zacząłem się bać.
Akcja tej powieści dzieje się w dziwacznym PRLowskim ośrodku, do którego SB (czy inna służba, w sumie nie jest to określone) zabiera Ninę, zamykając ją w środku puszczy razem z kilkudziesięcioma innymi dziećmi, niektórymi znanymi z poprzedniej części. Nina boi się (nie bez powodu), a jednocześnie cały czas musi uważać co komu mówi, ukrywać swoje zdolności i starać się przetrwać, a może uciec.
Oczywiście schemat fabularny jest nieco uproszczony, jednowątkowy i nieco uprzygodowiony, tak żeby lektura była lekkostrawna dla mniej wprawnych czytelników. Dla mnie to minus, ale myślę że dla odbiorcy końcowego spory plus.

[Aveldlay · Rating 5 out of 5]

Zwykle raczej nie piszę opinii o książkach, które wywołują u mnie tyle emocji, ale teraz spróbuję. Bo ta książka zasługuje na pochwałę.
Pierwszy tom mnie urzekł, więc do drugiego miałam wysokie oczekiwania.I jak wspaniale było wrócić do tych bohaterów!
Postacie są wspaniale wykreowane, widać, że każdy jest inny. Przy czytaniu ostatnich stron zdałam sobie sprawę, że polubiłam Ninę, Huberta, Tamarę i Jacka i nie miałam najmniejszej ochoty ich opuszczać.
Mamy tu niesamowity klimat - wiele tajemnic z nutką grozy. To było tak kapitalnie napisane, że niemal czułam tę wilgoć i chłód lasu.
No i do tego dochodzi fabuła, która jest genialna!
Myślę, że to wystarczające argumenty, by sięgnąć po tę serię. I nie zrażajcie się polskim nazwiskiem - to jedna z lepszych polskich serii jakie miałam przyjemność czytać.
Polecam, polecam z całego mojego serca - warto.

[Anna · Rating 5 out of 5]

4.5 gwiazdki.
Świetna kontynuacji, jeszcze lepsza niż pierwsza część serii. Jest tu wszystko, czego mogłabym chcieć od dobrej fantastyki młodzieżowej - elementy sf, magia, horror, niespodziewane zwroty akcji, dający się lubić bohaterowie i zagadki, a wszystko to wplecione w interesujące tło historyczno-społeczne (akcja toczy się we wczesnych latach 50.). Z niecierpliwością czekam na kolejną część i ubolewam, że nie mogę sięgnąć po nią już teraz.

[Anna Jotkowska · Rating 5 out of 5]

Kontynuacja tak samo ciekawa i wciągająca jak część pierwsza. Z niecierpliwością czekam na kolejne tomy.