این کتاب جلد دوم از مجموعه کلیات علوم اسلامی است. جلد اول از اين مجموعه شامل دو بخش منطق و فلسفه، جلد دوم مشتمل بر سه بخش كلام، عرفان و حكمت عملى، و جلد سوم دربردارنده دو بخش اصول فقه و فقه است. ويژگى مهم اين سلسله مباحث اين است كه چون در اصل، تقريرات درسهاى استاد شهيد مطهری براى دانشجويان سالهاى اول دانشكده الهيات و معارف اسلامى دانشگاه تهران بوده، با بيانى روان و شيوا و قابل فهم براى مبتديان نگارش يافته و براى افرادى كه با اصطلاحات پيچيده علوم اسلامى آشنايى ندارند، درك و فهم آنها از طريق دستهبندى مطالب و شرح اصطلاحات، بسيار آسان گرديده است.
مرتضی مطهری (۱۲۹۸- ۱۳۵۸ش) مشهور به شهید مطهری یا استاد مطهری، فیلسوف، مجتهد، خطیب و نویسنده شیعه در قرن جهاردهم هجری و از مهمترین شاگردان علامه طباطبائی و امام خمینی بود. مطهری از افراد تأثیرگذار و از رهبران فکری انقلاب اسلامی ایران به شمار میرود.
مرتضی مطهری، از سال ۱۳۲۵ش آغاز به تألیف آثاری در زمینههای مختلف فلسفی، اجتماعی، اخلاقی، فقهی و تاریخی کرد و بیش از ۷۰ اثر از او انتشار یافته است. برخی از آثار او در زمان حیات و برخی دیگر پس از درگذشت وی توسط انتشارات صدرا چاپ شده است. سخنرانیها و درسهای مطهری هم در مجلدهای مختلف چاپ و منتشر شده است. علاوه بر موارد ذکر شده، نزدیک به سی هزار برگ یادداشت و فیش تحقیقی نیز از مطهری باقی مانده است. «مجموعه آثار شهید مطهری»، مجموعهای ۲۸ جلدی حاوی تمامی آثار منتشر شده از وی است که کتابهای با موضوعات مشابه، در مجلدات پیاپی جمعآوری شده است. این آثار به تفکیک موضوع عبارتند از:
اصول عقاید، از جلد یک تا چهار: حاوی آثاری مانند عدل الهی، علل گرایش به مادیگری، جهانبینی توحیدی، جامعه و تاریخ، ولاها و ولایتها، مدیریت و رهبری در اسلام، و توحید. فلسفه، از جلد پنج تا ۱۳: حاوی آثاری مانند سیر فلسفه در اسلام، شرح منظومه، اصول فلسفه و روش رئالیسم، مسئله شناخت، و نقدی بر مارکسیسم. تاریخ، جلد ۱۴ و ۱۵: حاوی کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران، و همچنین فلسفه تاریخ. سیره معصومین، از جلد ۱۶ تا ۱۸: حاوی آثاری از جمله سیری در سیره نبوی، جاذبه و دافعه علی(ع)، سیری در نهجالبلاغه، صلح امام حسن(ع)، حماسه حسینی، و داستان راستان. فقه و حقوق، از جلد ۱۹ تا ۲۱: حاوی آثاری از جمله نظام حقوق زن در اسلام، مسئله حجاب، اخلاق جنسی، امر به معروف و نهی از منکر، نظری به نظام اقتصادی اسلام، و اسلام و نیازهای زمان. اخلاق و عرفان، جلد ۲۲ و ۲۳: حاوی آثاری از جمله حکمت عملی، فلسفه اخلاق، تعلیم و تربیت در اسلام، آزادی معنوی، احترام حقوق و تحقیر دنیا، و دعا. اجتماعی-سیاسی، جلد ۲۴ و ۲۵: حاوی آثاری از جمله نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، آینده انقلاب اسلامی ایران، آزادی عقیده، مشکل اساسی در سازمان روحانیت، رهبری نسل جوان، و روابط بینالملل اسلامی. تفسیر، جلد ۲۶ تا ۲۸: حاوی کتاب آشنایی با قرآن.
شهید مطهری همیشه عالی بوده و این جا هم که علوم اسلامی هستش برای آشنایی با این علوم بهترین کتاب همین کتاب های شهید مطهری است. مخصوص دانشجوها نوشته شده ولی دبیرستانیها هم می توانند بفهمندش. برای طلبه ها هم که واجبه
کم پیش میاد پنجستاره بدم. تو کتابایی که از شهید مطهری خوندم این یکی رو بیشتر دوست داشتم خیلی خلاصه و جمعبندی مطالب ارزندهای گفته؛ قبلاً در مورد کلام و عرفان و اخلاق مطالب زیاد و پراکندهای خونده بودم، اما اینجا دستهبندی و خیلی قشنگ بیان شده؛ مثلاً در بخش عرفان هم تاریخچه گفته هم اشخاص مهم هم مسلکهای مختلف و خیلی چیزای این شکلی رو توضیح داده جلد اول که در مورد فلسفه و منطق هست رو نخوندم هنوز ولی خوب حتماً میخونم چون میدونم یه تصویر کلی از همه چیزایی که تا به حال در مورد فلسفه خوندم بهم میده
بخش علم کلام مطالعه شد. خیلی مفید و مختصر بود. واقعاً جذاب بود برام. تعریف علم کلام، تاریخچهی این علم، مکاتب و شاخصههای این مکاتب کلامی خیلی از مباحث در سایر کتب شهید مطهری توضیح دادهشدهاند احتمالاً. مثل معاد، عدل الهی و انسان و سرنوشت و جبر و اختیار...