Jump to ratings and reviews
Rate this book

De overgave

Rate this book
Een Texaanse pioniersfamilie wordt overvallen door een groep Comanche-indianen. De gevolgen zijn hartverscheurend.
Veertig jaar later krijgt de hoogbejaarde Granny, wier familie voor haar ogen werd gedood of ontvoerd, bezoek van Quanah, de aanvoerder van de door haar zo gehate Comanche. Hij is op weg om zich over te geven en zijn verslagen volk voor altijd in het reservaat te leiden. Hiermee wordt, na bijna vierhonderd jaar, de onderwerping van de oorspronkelijke bewoners van Amerika een feit.
De overgave vertelt het aangrijpende en onvoorstelbare leven van een vrouw die in het gevecht om haar kinderen en kleinkinderen uiteindelijk het machtigste wapen moet leren hanteren: vergeving.

366 pages, Hardcover

First published September 1, 2007

Loading interface...
Loading interface...

About the author

Arthur Japin

72 books483 followers

Ratings & Reviews

What do you think?
Rate this book

Friends & Following

Create a free account to discover what your friends think of this book!

Community Reviews

5 stars
1,114 (27%)
4 stars
1,748 (43%)
3 stars
893 (22%)
2 stars
210 (5%)
1 star
60 (1%)
Displaying 1 - 30 of 175 reviews
Profile Image for Willy Schuyesmans.
Author 25 books48 followers
April 3, 2018
Hoe moeilijk kan vergeven zijn? Daar gaat dit boek in wezen over en ik heb het gefascineerd gelezen. Hoewel ik een rabiate literatuurverslinder ben, had ik nog niet eerder een boek van Japin onder ogen gehad. Het smaakt naar nog: ik moet blijkbaar nog veel inhalen.

Wat me vooral beviel, is de manier waarop Japin een historisch verhaal benadert. Aan de basis ervan ligt de onwaarschijnlijk wrede slachting die in mei 1836 plaatsvond in Texas en in heel Amerika bekend staat als de 'Fort Parker Massacre'. Een troep jonge Comanche-indianen moordde er toen een pioniersfamilie uit. Mannen werden gedood, vrouwen verkracht, kinderen geschaakt. De historische kernfeiten - waarvan de bronnen elkaar hier en daar wel eens tegenspreken - heeft Japin nauwkeurig in zijn roman verwerkt. Zijn hoofdfiguur Granny Parker werd tijdens de aanval vreselijk toegetakeld, met een speer aan de grond gespietst, meerder malen verkracht en voor dood achtergelaten. Maar ze overleefde het en kon naar het opkomende stadje Houston vluchten. Dan verdwijnt ze uit de historische bronnen. Volgens sommigen stierf ze rond 1840, andere bronnen beweren dat ze stokoud is geworden en in 1882 nog levend zou zijn gezien.

Die vaagheid omtrent haar persoon gaven Japin de mogelijkheid haar stokoud te laten worden en er een echte romanfiguur van te maken. Hij diept haar karakter psychologisch heel diep uit, kleedt haar als het ware aan met alle menselijke emoties van liefde, vreugde, angst, wraak, spijt en uiteindelijk zelfs iets wat op vergiffenis begint te lijken. Dat haar kleinkind Cynthia Ann, 9 jaar oud, geschaakt werd tijdens de aanval, trouwde met een Comanche en uiteindelijk de moeder werd van Quanah, de beroemde Comanchechef die in 1875 vrede sloot met Amerika en zijn volk naar het reservaat leidde, is natuurlijk een verhaal waaraan geen romanschrijver kan weerstaan. Dus verzon hij een ontmoeting tussen Granny Parker en Quanah, die dus zowel haar aartsvijand als haar eigen vlees en bloed bleek te zijn. Dit zorgt voor enkele van de mooiste passages uit het boek. Vooral de scène waarin de stokoude Granny Parker haar pas ontdekte kleinkind - die de nacht op haar erf onder de blote hemel doorbrengt - gaat onderstoppen tegen de koude heeft mij ontroerd.

Opvallende bijzonderheid in de fraai vormgegeven tekst vond ik het 'stopzinnetje' dat Granny Parker om de haverklap gebruikt, telkens het gedrag van iemand haar verwondering wekt: 'Begrip betekent blijkbaar niet voor iedereen hetzelfde' of 'Thuis betekent voor iedereen iets anders' en zo nog wel met tien of meer andere begrippen.

Een zin die mij zal blijven heugen: 'Wanneer alles ten onder gaat is tederheid het enige wat opvalt.' En dat gaat dan eigenlijk nog over een paard... Lézen, dat boek!
Profile Image for Marco Wolf.
340 reviews13 followers
September 21, 2023
“Zo komt de angst in de wereld, omdat iemand op een dag besluit te geloven dat er een gevaar bestaat”.

Prachtige historische roman over de kolonisatie van “de nieuwe wereld”, omkranst met waargebeurde feiten over de laatsten der Comanches die zich na een lange bloedige strijd in een reservaat moeten vestigen. Japin bijt zich vol verve vast in de psyche van blank-indiaanse verhoudingen vanuit het perspectief van een grootmoeder die haar ontvoerde kleinkind terug wil vinden.
Profile Image for Haaike.
487 reviews
January 18, 2022
Dit boek was mijn tweede Japin (na Een schitterend gebrek) en heeft een aantal van de elementen die mij ook toen graag deden lezen: mooie woorden en zinnen, fijn uitgewerkte historische achtergrond en een verhaal dat een mens al eens doet nadenken. Ik worstelde soms wat met mijn eigen gevoelens tegenover het hoofdpersonage, want hoewel het zonder enige twijfel vreselijk is wat haar overkomen is, kreeg ik ook de kriebels van haar kolonialistische houding ("mijn land"). Om dan te beseffen dat ik mij zit op te jagen in een fictief personage, iets waar enkel echt goede auteurs in slagen.
Profile Image for Belinda.
1,331 reviews181 followers
June 4, 2018
4,25 sterren - Nederlandse paperback - Ik heb dyslexie -
Zo'n herkenbaar verhaal. Al speelde het zich lang geleden af, de worsteling om te vergeven, en vooral je zelf, was alsof ik in de spiegel keek. 🌷🌷🌷
Profile Image for Wilma.
106 reviews49 followers
February 24, 2016
Weinig spanning...droge opsomming van gebeurtenissen...Terwijl het verhaal zich uitstekend leent voor spanning en avontuur. Toch werd ik na bladzijde 120 meegenomen in het verhaal.Het verhaal en de bijbehorende geschiedschrijving zijn interessant genoeg om te blijven boeien.
Jammer dat de schrijfstijl van Arthur Japin zo gortdroog en saai is...
Profile Image for Evelien Fick.
8 reviews
January 27, 2012
(english further down)
Ik las dit boek voor de Off the Shelf Challenge 2012. Het stond sinds oktober 2008 op de plank. Tijd dus om voor het eerst opengeslagen te worden!

Niet om doorheen te komen de eerste pagina's. Alles stond me tegen aan dat eerste stuk: de grote hoeveelheid mensen die werden opgevoerd met te 'gewone' namen om meteen te onthouden (ik kwam er pas aan het einde achter dat er achterin het boek een stamboom zit) en vooral ook waar het verhaal over zou gaan: ik heb niets met Indianen en Texanen.

Toch heb ik doorgelezen en blij toe!
Was het toch het verhaal? Was het de schrijfstijl van Arthur Japin, was het de gedachten in mijn achterhoofd over allemaal andere dingen? Ik weet het niet, maar de afgelopen drie dagen heb ik ieder vrij moment benut om zo snel als mogelijk het boek uit te lezen.

'De overgave' is een verhaal verteld vanuit het perspectief van Granny Parker. Granny is een Kolonist. Als Kolonist heeft zij haar leven gewijd aan het toeeigenen van eigen grond en verkondigen van de boodschap van God. Zij stichten een nederzetting op een vlakte, daar waar ook 'de wilden' wonen. Aanvankelijk leven ze vreemdzaam samen. Er is geen contact, maar aanwezigheid wordt gedoogd.
De Texanen (Europeanen), Mexicanen en verschillende indianenstammen komen in conflict over hetzelfde stuk grond. Uiteindelijk resulteert dit in een zeer gewelddadige overval op de nederzetting van de Parkers door een Indianenstam.

Het moment van de overval is een keerpunt in het boek. Alles ervoor lijkt inleidend, daarna begint het echte verhaal over familiebanden, verlies en diepgewortelde haat.

Japin schrijft het verhaal nuchter, rauw. Het tempo is lekker, het maakt dat je blijft doorlezen.

Het boek zet mij aan het denken. Hoeveel wijzer zijn wij geworden sinds 1835? De kolonisten van toen zagen de indianen als 'wilden', omdat zij een niet te begrijpen taal spraken, veel communiceerden in gebaren en 'vieze' buffelhuiden als kleding gebruikte. De kleindochters van Granny die 'terugkomen van de wilden' laten zien in het verhaal, dat de nuance ook anders kan zijn. De 'wilden' hebben een enorme band met de natuur, wat ze ook veel kennis oplevert in tijden van ziekten. Granny leert dat wel, maar erkent de positiviteit ervan niet.
Gaat het in onze tijd zo anders met discriminatie? Is niet nog steeds het onbekende eng en dus niet goed?
En de kolonisten. Zijn die zoveel anders dan kolonisten vandaag de dag? Nee, helaas niet.

Het boek gaat over vergeven. Kun je jezelf overgeven aan je leven aan de situatie waarin je terecht bent gekomen en jezelf vergeven in de keuzes die je gemaakt hebt? Of blijf je hangen in haat, waar je uiteindelijk vooral ook zelf aan kapot gaat?
Wat is vergeven voor jou?


ENGLISH
I read this book for the Off the Shelf Challenge 2012. Since October 2008 it stood on the shelf.

The first pages were hard to get through. The large number of people with 'regular' names which were easy to forget (At the end I noticed the family tree at the end of the book), and especially the subject: I normally don't like reading about Indians and Texans.

In the end, I'm happy that I kept on reading!
Was it the story? Was it the style of writing of Arthur Japin, or was it the thoughts in my mind about related subjects, not mentioned in the book itself? I do not know, but the last three days, I used every free moment to finish the book.

"Someone found" is a story told from the perspective of Granny Parker. Granny is a Settler. Settlers have devoted their lives to settle on the land that they believe they own and proclaim the message of God. They founded a settlement on a piece of land, where the 'savages' are living at the same time. Initially, they live together peacefully. There is no contact, but presence is tolerated.
The Texans (Europeans), various Indian tribes and the Mexicans get into a conflict about who owns this land. Ultimately this results in a very violent attack on the settlement of the Parkers by an Indian tribe.

The time of the robbery was a turning point in the book. Everything before this point seems to be introductory, after the attack begins the real story about family ties, losses and deep-seated hatred.

Japin writes the story down to earth, raw. The pace is nice, it makes you continue reading.

The book set me thinking. How much wiser did we become since 1835? The settlers of that time saw the Indians as "savages" because they spoke an incomprehensible language, use gestures to communicate and use 'dirty' buffalo skins as their clothing. The granddaughters from Granny, who lived with the 'savages' for some time, shows that it isn't as black and white as the settlers are thinking. The "savages" have a tremendous relationship with nature. This relationship brings them a lot of knowledge in times of illness. Granny learns about it, but doesn't recognize the positive of it.
Is it so different in our time with discrimination? Isn't still "the unknown" scary and therefore not good?
And what about the settlers? Are they any different than settlers today? No, unfortunately not.

The book is about forgiveness. Can you surrender yourself to your life to the situation you've arrived at and forgive yourself for the choices you made? Or are you stuck in hatred, that will bring you down at the end?
What is forgiveness for you?
492 reviews5 followers
June 4, 2016
Dit is een boek om van te genieten als van een doosje pralines: je pakt er eentje of twee uit, laat ze smelten in je mond, geniet ten volle van de smaak en zet de rest terug weg voor de volgende keer, zodat je nog wat kan nagenieten.

Dit boek kun je lezen aan vijf of tien pagina's per dag en toch voldaan zijn. Er staan zoveel wijsheden in, zoveel bespiegelingen, zoveel zinnen die in een kadertje kunnen... En dan heb je nog het verhaal ertussen, dat op zich ook al de moeite van het lezen waard is.

Als illustratie, enkele zinnen uit de eerste tien pagina's van het boek.
Laat het verleden rusten, van alle slechte raad moet deze wel de meest nutteloze zijn.
De scherpste cactus met de dikste huid overleeft de rest omdat geen mens er in de buurt durft te komen.
Gebrek aan nieuwsgierigheid, zeg ik, is doodsoorzaak nummer één.
Hij kon eenvoudig niet geloven dat een mens wanneer zijn leven ervan afhangt, zelf tot het bovenmenselijke in staat is.
Elke flikkering leek de knipoog van een ongekende mogelijkheid. Ineens kon ik me voorstellen dat er meer was, heel veel meer en mooier ook, iets groters waarvan mijn eigen leven maar een afspiegeling is.
Juist die kleine dingen, daar hou je je aan vast. Er kan nu eenmaal in een leven iets gebeuren wat te groot is om het in zijn geheel te bevatten.
Profile Image for Goan Booij.
173 reviews16 followers
November 20, 2019
Pakkende roman over vergeven en wat het inhoudt om de meest onmogelijke en hartverscheurende ervaringen te accepteren. De personages zijn knap beschreven in het tijdsbeeld waarin dit boek zich afspeelt en al bij al geeft het boek een prima beeld over een periode waar ik nog niet heel veel afwist.
Profile Image for André Bogaert.
70 reviews5 followers
February 9, 2017
Een schitterend invoelend geschreven relaas van de gewelddadige ontmoeting tussen blanke pioniers en Comanche-indianen in het zuidwesten van de V.S., in het midden van de negentiende eeuw. Het verhaal is in de mond gelegd van Granny Parker, een vrouw die de bloedige botsing overleeft en verder leeft met haar gevoelens van wraak en haar hoop ooit één van haar gegijzelde kleinkinderen terug te zien.
In het licht van de huidige politieke troebelen in de VS is dit een sterk getuigenis van een stuk leven en overleven van vreemde en vervreemde culturen. Niet alleen de indianen, maar ook de bizons zijn de slachtoffers geworden van deze botsing. Want door de uitroeiing van de bizons vernietigden de blanken ook de mogelijkheid van de indianen om te overleven en zich te blijven verzetten tegen die massale landroof.
Profile Image for Inge Vermeire.
317 reviews71 followers
August 6, 2011
Een heel sterk boek. Japin slaagt er steeds in om historische feiten prachtig om te zetten in een fictief verhaal. Ben ook steeds onder de indruk van Japins inzicht in de psychologie van zijn vrouwelijke hoofdpersonages.

January 24, 2023
Het concept van het boek is heel interessant maar de potentie is er naar mijn mening niet uitgehaald. Het verhaal is heel monotoon met maar een kleine ontwikkeling van de karakters. Ook voelde het verhaal redelijk eentonig aan.
Profile Image for Linda vds.
7 reviews
May 13, 2023
Weinig woorden, wel veel sterren. Wat een prachtig boek!
Profile Image for Elsje.
576 reviews40 followers
February 4, 2011
Die man kan schrijven! Die man kan voorlezen!

Het verhaal speelt zich af in de tweede helft van de 19e eeuw, in het Texas dat stukje bij beetje op de Indianen veroverd wordt. Die zich daar met hand en tand tegen verzetten. Het wordt grotendeels verteld vanuit het perspectief van de stokoude Granny Parker. Zij krijgt bezoek van de leider van de Comanches, Kuana (ik weet niet of ik dit goed schrijf, dat is het probleem met luisterboeken, je hoort de namen alleen!). Kuana is op weg om zich met het laatste restje van zijn stam over te geven aan het Amerikaanse leger.

Dit bezoek doet herinneringen van veertig jaar eerder omhoogkomen, toen Granny met haar man en (klein)kinderen op een vreselijke manier door de Comanches overvallen wordt. Slechts een handvol overleven deze overval - zij het ternauwernood - terwijl een aantal van haar (klein)kinderen door de Indianen meegenomen worden. De jaren na deze bloedige overval staan voor Granny in het teken van het zoeken van haar (klein)kinderen. Maar degenen die ze terugvindt, kunnen de draad van hun oude leventje niet (zomaar) oppakken.

In het nawoord vertelt Japin dat hij zich ervan bewust is dat hij de hele historie uit het perspectief van de kolonisten verhaalt. En dat er natuurlijk meerdere perspectieven te kiezen zijn. Dat is nobel van Japin, maar het maakte voor mij niets uit, want hij verheerlijkt het door hem gekozen perspectief absoluut niet en dat maakt dat er voor mij voldoende balans zit, dat er voldoende openingen geboden worden om de zaak van de andere kant te bekijken.
Profile Image for Quinty de Nijs.
15 reviews
March 15, 2016
Wauw! Artur japin heeft het weer voor elkaar gekregen. Zijn boeken zijn echt ronduit geweldig! Met een persoonlijk voorkeur voor de geschiedenis en karaktervolle personages is dit boek zeker een knaller. De hoofdpersoon granny kan er ook wat van met haar nuchtere en koppige trekken die dit boek heerlijk maakte om te lezen met een paar humoristische momenten tussendoor. Ik kan maar één ding zeggen: Lees dit!
Profile Image for Katherine Muylaert.
30 reviews7 followers
January 4, 2015
Arthur Japin stelt niet teleur, hij bevestigt alleen maar de hoge verwachtingen die ik koesterde. Wat een schrijfstijl, wat een inlevingsvermogen heeft die man. Wat een genoegen hebben wij om dit te mogen lezen.
Profile Image for Luc.
227 reviews3 followers
January 31, 2009
Mooi geschreven boek. Maar ik kan me toch niet van de indruk ontdoen dat Japin hier een onderwerp aansnijdt dat ver van hem afstaat.
Profile Image for Chris Elshout.
168 reviews2 followers
January 31, 2018
Hard, teder, afschrikwekkend, levensecht... over leven, verlies en vergeving. Mooi verhaald en boeiend. Een aanrader!
Profile Image for Marijke Carpentier.
148 reviews7 followers
June 11, 2021
De overgave is gebaseerd op historische feiten. Een Texaanse pioniersfamilie wordt op gruwelijke wijze overvallen door een groep Comanche-indianen. Granny, de moeder van het gezin verliest al wat haar dierbaar is maar haar leven is een tocht van wilskracht, liefde en hoop. Een hartverscheurend verhaal. "Er is iets anders, waar je nooit iemand over hoort, misschien omdat het te erg is om te zeggen: in ieder verlies zit een kleine opluchting verstopt. Het kan even duren voor je die vindt, maar ik heb het zo ervaren: je ziet er zo lang zo verschrikkelijk tegen op om wat je lief is op een dag te moeten loslaten, dat je, wanneer dat allerergste eenmaal achter je ligt, ineens merkt dat daarmee ook je grootste angst is weggenomen. Het is een schrale troost, maar de enige."
Profile Image for Charlotte.
379 reviews30 followers
August 17, 2020
2020 POPSUGAR CHALLENGE

37. A Western

Of het aan de omgeving/de tijd waarin het zich afspeelt ligt, het feit dat het een luisterboek is, of het gewoon niet my kind of story is, weet ik niet, maar ik vond dit geen succes.
Profile Image for Marinke Holtes.
36 reviews
February 12, 2021
Ik ben zwaar onder de indruk. Niet alleen door de op waarheid gebaseerde, huiveringwekkende gebeurtenissen die in dit boek plaatsvinden, maar ook door de treffende wijze waarop Japin de psychologische levensloop van Granny Parker genadeloos neerzet.
Profile Image for Shannen.
40 reviews6 followers
May 31, 2019
*2.5

Een roman gebaseerd op feiten, bestaande personages en gebeurtenissen - het verhaal is indrukwekkend en confronterend. De Overgave is een bijzondere vertelling van het leven van 'Granny' en haar strijd met vergeving. Echter mistte ik hier en daar wel cohesie tussen de beschreven emoties en haar handelingen.

Haar wil om rationeel te blijven denken vormt Granny's karakter, maar of dit haalbaar en soms zelfs realistisch is na hetgeen zij heeft meegemaakt creëert vraagstukken. Haar handelingen en de uitgebreide gedachtegang/ overvloed aan emoties die hierbij worden beschreven lijken soms twee aparte levens te leiden. 'Show, don't tell.'
Profile Image for Gerbrand.
324 reviews12 followers
December 28, 2014
Dit is het 4e boek dat ik van Arthur Japin lees. "De zwarte met het witte hart" blijft voor mij zijn meesterwerk. Maar ook De Overgave is een goed geschreven boek. Zoals vaak bij Japin een op historische feiten gebaseerd boek. Ik hou daar van. De Overgave speelt zich af tegen de achtergrond van de Texas revolutie (onafhankelijkheid van Mexico) en later de Amerikaanse burgeroorlog. Maar interessanter nog is hoe de pioniersfamilies zich vestigen in het gebied van de oorspronkelijke bewoners, de indianen. In feite de basis van dit boek.

Het is een hartverscheurend verhaal. De werkelijkheid is zoals wel vaker nog erger dan je kunt verzinnen. Japin laat het verhaal vertellen door Granny, terugblikkend. Vanwege de vele namen is het handig dat er achterin het boek een stamboom is opgenomen van de familie.

Het duurt even voordat het verhaal opgang komt. Maar vanaf het moment dat de Comanche-indianen Fort Parker overvallen word je het verhaal ingezogen. Granny strooit soms wel erg lustig met levenswijsheden ("Een mens is nu eenmaal niet gebouwd om op te geven"), maar ze heeft recht van spreken. Af en toe is ze heerlijk cynisch, wat zorgt voor een prettige balans.

Vaak moest ik kijken naar de foto van Granny's kleindochter op de cover. Een klein detail, maar geeft het boek nog meer lading. Ook moest ik vaak denken dat we als kind vroeger cowboy en indiaantje speelden en westerns keken. Na het lezen van dit boek...kijk ik daar iets anders op terug....
Profile Image for Tosca Bruno-van Vijfeijken.
89 reviews1 follower
July 12, 2011
This book, of which the title in English probably would be "The Surrender", is a beautiful rendition of a life of grief, mourning, anger and seeking of revenge by an elderly white woman in Texas in the 1800s. She lives on the Texas plains as part of a large colony of white settlers, in constant tension with the Comanche indians. Her family is wiped out and kidnapped in front of her eyes by Comanches, during this attack she is also grievously harmed. Her life subsequently consists of seeking to reunite with her kidnapped family (which happens with various degrees of 'success'), and chewing on her anger and wish to seek revenge. Her granddaughter, one of the kidnapped kids, grows up as a Comanche woman, and dt the end of her life Granny Parker is visited by her great grandson Quanah, leader of the Comanche and son of her granddaughter, who is about to yield his people to the white settlers and start life with his people in a reservation. This forces her to see how the two peoples have merged, in a way, and how living based on revenge and hatred/anger was ultimately not in her own interest. Granny Parker is pictured beautifully as a hardy, hardened old woman, lonely in her grief and anger. A harrowing but beautiful book, with description of undescribably cruelties, not easy to get into in the beginning, but well worth pursuing. A must reade!
Profile Image for Rogier.
Author 6 books24 followers
January 4, 2008
What a gem. Divided loyalties again. Another historical novel from Arthur Japin, who is certainly a current master of the genre and who has a knack for picking his subjects from historical niches that are not orverrun by others.

The present story is from the days of Westward expansion, and about pioneer families in Texas, and their encounters with the Indians. Here the story of our divided loyalties in the world is woven from the life story of a woman whose granddaughter is abducted by Indians, and who ends up becoming the mother of a later Indian chief. It is a searing story of how she devotes her life to finding her granddaughter again, which turns out to be somewhat pointless, and how later the said Chief comes to her house in surrender before being abducted to the reservation in surrendering his tribe.

To me this theme always archetypically brings me back to the Bhagavad Gita, when Arjuna refuses to join the battle because he sees family on both sides. It is the never ending drama of divided loyalties that is the nature of the world. It is told here with unparalleled evocative power, and the story is simply instructive on a little known piece of history.
Profile Image for Maud Reeskamp.
92 reviews11 followers
February 4, 2018
Tien jaar geleden heb ik geprobeerd dit boek te lezen en toen kwam ik er niet doorheen. Sommige boeken blijken beter geschikt op een ander moment in je leven.

Nu vind ik het prachtig. Arthur Japin heeft een hele fijne stijl met veel zinnen die je nog een keer wilt lezen. Het enige wat ik jammer vond in dit boek - en dit zal wel met opzet zijn gedaan - is dat, omdat het boek vanuit het hoofdpersonage wordt geschreven, de kant van de Comanche (indianen) niet wordt belicht. Dat maakte het boek voor mij onvolledig. De reden van de aanval van de Comanche op de blanke pioniersfamilie blijft onbekend. Ik vond het soms storend dat de hoofdpersoon vond dat ze niets fout deden, terwijl ze zelf ook hadden kunnen bedenken dat er iets zou gebeuren toen ze als (enige) blanke familie op de grond van de Comanche een hele nederzetting lieten bouwen. Natuurlijk is de afslachting gruwelijk en kan daar nooit een echt goede reden voor zijn geweest, maar de pioniers zijn ook niet zo 'onschuldig' als het in dit boek lijkt.
Displaying 1 - 30 of 175 reviews

Join the discussion

Can't find what you're looking for?

Get help and learn more about the design.