Voorjaar 2012. De opstandige puber Luca Dona vindt een oud leeuwenpak op de zolder van Duynstaete, een voormalig jongensinternaat, waar zijn opa opgroeide. Deze vondst vormt het startschot van een zoektocht naar de geschiedenis van de familie Dona. Van de vestiging van een Italiaans mijnwerkersgezin in het Limburg van de jaren twintig, via een vlucht uit Europa met een circuskaravaan, naar de spionagepraktijken van de BVD, de demonstraties in de jaren tachtig en een door social media omgeven jongerenrel.
Verraad, verzet en verzoening in één familie – een grootse roman over vier generaties
Leeuwenstrijd geeft een panoramische blik op Nederland aan de hand van vier vaders en zonen Dona, die elk op hun eigen manier de idealen van een generatie vertegenwoordigen – maar passen ze ook allemaal het leeuwenpak?
Een boeiende familiegeschiedenis over vier generaties gecompliceerde vader-zoonrelaties. Met ideologieën variërend van het communisme en socialisme tot het fascisme of het liberalisme. Afwisselend verteld vanuit deze 4 generaties. Ik was prettig verrast door dit boek. Een feest der herkenning ook omdat veel gebeurtenissen uit de Nederlandse geschiedenis van de afgelopen vijftig jaar voorbijkomen : Provo’s, Kruisraketten Nee, Amerika in Vietnam, protesten in Parijs, Praag, militaire keuring en S5, Mammoetwet, de Berlijnse Muur.
De 2e generatie van de familie Dona (Eduard en Hetty) verhuist begin jaren zeventig met hun pasgeboren zoon Salvador van de kust naar het Oosten van het land. Ze gaan wonen in nieuwbouwwijk de Goudhof in Dreefwijk en proberen daar met hun activistische levenswijze de polder op te schudden. In het Ontmoetingscentrum werden activiteiten georganiseerd als Klup Krejatief, Tejater Boks! Grappig wel dat er een soort golfbeweging in de familie zit (zoals zo vaak) : de zoon van deze alternatieve ouders bijvoorbeeld is opgegroeid tot een behoorlijk kapitalistische volwassene, werkzaam in de reclamebranche. Op zijn beurt verzet zijn zoon zich daar weer tegen en raakt bv betrokken bij Occupy.
Het boek heeft ook een bepaalde spanning, wat is er vroeger toch allemaal gebeurd? Er is iets met vreemde Oost-Duitse contacten, een commandopost in de duinen en dan is er ook nog dat leeuwenpak van Gino. Een minpuntje was dat het soms lastig was om de draad op te pakken. Personages hebben het veel over m’n zoon, m’n vader dus het bleek voor mij slim om eerst te kijken vanuit welk personage het verhaal weer verder ging.
Een levensecht leeuwenpak, gevonden op de zolder van een voormalig jongensinternaat in Noord-Holland, is het vertrekpunt van een familiequeeste die ons van Zuid-Italië naar Nederlands-Limburg, Amsterdam en Pennsylvania én doorheen de geschiedenis van de twintigste eeuw leidt.
Vier generaties, voortspruitend uit een Italiaans mijnwerkersgezin, Dona, komen beurtelings aan het woord. Vier keer vier perspectieven, die in elkaar haken tot een puzzel, opgebouwd tegen de achtergrond van achtereenvolgens de crisis van de jaren dertig, de opkomst van de Camicie Nere onder Mussolini, het flirten met DDR-spionage, de protesten tegen de Vietnam-oorlog en de Provo-beweging in het Amsterdam van de sixties, de grote anti-rakettenbetogingen in de tachtiger jaren en het heden van Facebook, WhatsApp, Euro-crisis en Occupy-beweging.
‘De revolutie komt in golven’, mantra-t één van de hoofdfiguren. Doorheen de vier generaties Dona , een staalarbeider-circusartiest, een socioloog, een copywriter en een scholier, slingeren de politieke overtuigingen – met daaraan niet zelden engagement gekoppeld – heen en weer tussen communisme en (rechts-)liberalisme. Onbegrip, afstand en zelfs spanningen tussen de generaties zijn dan ook onvermijdelijk. De familiale loyaliteit is echter groot.
Waar gaan ‘opportunisme’ en ‘zelfbehoud’ over in ‘collaboratie’? Waar is vermomd meevluchten met een door een Joodse werkgever georganiseerd konvooi en door Gestapo geëscorteerd konvooi een kwestie van lef en waar is het lafheid? Kan verraad van een familielid worden vergoelijkt als de vaderlandsliefde die ervan aan de basis ligt ook de veiligheid van de geviseerde moet dienen? Is politiek engagement, in welke richting ook, steeds te verkiezen boven cynisme of apathie? Overstijgt vader-zoon-liefde elke politiek meningsverschil? Van Aalten raakt met een knap geëlaboreerd verhaal over één familie een hele resem universele thema’s aan.
Door het aanknopen bij concrete gebeurtenissen, die al wie de veertig gepasseerd is zich moet herinneren, is de inbedding in de recente geschiedenis ontzettend herkenbaar geloofwaardig. Enige vertrouwdheid met de Nederlandse context is weliswaar meegenomen opdat ‘CPN’, ‘BVD’, ‘KNIL’, ‘Den Uyl’, ‘Bolkestein’, ‘Van Agten’, ‘Cees Boeke’, ‘Soekarno’ en ‘Batavia’ geen op te zoeken begrippen en namen zouden zijn.
Van Aalten voorziet de hele geschiedenis van een passende soundtrack: van Nat King Cole en Cole Porter over Dylan en Velvet Underground tot ABC en Depeche Mode tot Ben Howard en Black Flag, wat het de lezer alleen maar makkelijker maakt zich te verplaatsen naar de dagen en plaatsen waar het verhaal zich afspeelt.
Zulk een veelomvattende roman schrijven is ambitieus. Het risico je daarbij als auteur te verslikken in historische onnauwkeurigheden of cliché-beelden is niet gering. Toegegeven, de mate waarin de Dona’s altijd weer in de buurt blijken te zijn bij historische gebeurtenissen, is soms overdadig en tast de geloofwaardigheid van het verhaal enigszins aan. Maar de wijze waarop van Aalten het verhaal opbouwt én de herkenbaarheid van het leven-zoals-het-was is superieur. Lezen dat dit boek over een paar jaar verfilmd wordt, roept een wat dubbel gevoel op: dit boek heeft geen verfilming nodig; het ís een film.
Hoopvol ben ik aan dit boek begonnen, ik was er helemaal klaar voor. Alleen de titel al, Leeuwenstrijd, die sprak me aan. Die leek me nogal wat te beloven. Een pittige strijd? Uiteindelijk komt het neer dat het de vader – zoon strijd is. Die op een redelijk brave, lees saaie manier uitgevochten word. De liefde overheerst.
Het is een familieroman.In dit boek leer je vier generaties mannen kennen die telkens om en om per hoofdstuk aan het woord komen, in de ik-vorm. Is dit wat mij begint te storen? Het per hoofdstuk verspringen naar een andere generatie? Regelmatig haal ik de personages door elkaar.
Na het een poosje aan de kant gelegd te hebben probeer ik het weer. Het is best een leuk verhaal maar na een paar hoofdstukken moet ik mezelf dwingen om door te lezen. Saai is het boek absoluut niet. De verhalen per persoon zijn reuze interessant. Naarmate het boek vordert wordt het inderdaad makkelijker om te herkennen over wie het gaat. Maar mijn aandacht is weg. De Nederlandse geschiedenis die her en der door het verhaal verweven is boeit me bijna meer dan de vier generaties Dona. Persoonlijk had ik meer strijd verwacht.
In de branding loopt een leeuw. Dat ben ik, dat ben jij, dat is je zoon. Leeuwen dat zijn wij
Recensie geschreven door Leesfabriek recensent Tina Bruinsma.
Leeuwenstrijd is een familieroman met veel aandacht voor de culturele en politieke geschiedenis van Nederland. Het boek volgt vier generaties van de Italiaans-Nederlandse familie Dona. In aparte hoofdstukken vertellen zij over hun leven, van kind tot volwassene, en geven ze hun kijk op de wereld om hun heen.
Strijd en verzoening tussen de verschillende generaties (de welbekende generatiekloof) is een van de belangrijkste thema’s in de roman. Iedere generatie is een vertegenwoordiging van de tijdsgeest in Nederland op dat moment en het kan dus bijna niet anders dan dat deze generaties met elkaar botsen. Maar zelfs de socialistische Eduard en de meer kapitalistisch ingestelde Salvador sluiten vrede wanneer Salvador vader wordt. Vaderschap lijkt wel het keerpunt te zijn in alle generatieconflicten. Bij sommige (jongere) lezers zal de brave onderliggende boodschap “Je ouders houden van je, ongeacht wat je doet, en zullen er altijd voor je zijn” dan ook wellicht wat weerzin oproepen.
Imposant stuk moderne geschiedschrijving aan de hand van vier generaties vaders en zonen die zich elk op een andere manier verhouden tot verschillende heersende ideologieën. Het geeft een soort panoramisch beeld van de veranderende tijdgeest en hoe dingen radicaal veranderen én soms toch weer hetzelfde blijven. Door zijn narratieve opzet van bijna 100 jaar vaderlandse geschiedenis heeft het de ruimte voor verschillende episodes met elk een eigen stijl en sfeer. In negatief opzicht blijven die afzonderlijke stukjes geschiedenis wat oppervlakkig en hadden sommige passages iets meer verdieping verdiend. Daarnaast is het na willen streven van 'de tijdgeest' hinderlijk aanwezig in hoe er bijna dwangmatig naar verwijzingen uit de populaire cultuur wordt gevist om het idee te geven dat het zich in een bepaald tijdvak afspeelt. Dat verhoogt wellicht de herkenbaarheid, maar het is ook wel een beetje makkelijk en voorspelbaar.
Aangrijpend en ontroerend beeld van 4 generaties vaders en zonen. Vooral het verhaal van Gino vond ik heel bijzonder. Mooi geschreven. Leeuwenstrijd geeft een mooi overzicht van van de nl geschiedenis