What do you think?
Rate this book
Samobójstwo Europy
Dwudziesty wiek wybuchł w 1914 roku w Sarajewie
Od wielu lat historycy przekonują, że druga wojna światowa była tylko dogrywką pierwszej. Nie da się zrozumieć nie tylko dziejów drugiej wojny światowej, ale i całej współczesnej historii Europy i świata bez znajomości Wielkiej Wojny – praprzyczyny wszystkich najważniejszych zjawisk naszych czasów. Na polach bitew pojawiły się wtedy mordercze wynalazki i technologie, a w okopach tej wojny dojrzewały idee systemów totalitarnych. W latach 1914-1918 na światową arenę wkroczyły Stany Zjednoczone i Japonia, a po zakończeniu wojny na mapie świata wyrosły nowe państwa, w tym Polska.
Andrzej Chwalba z epickim rozmachem, ale nie stroniąc też od anegdot, opisuje I wojnę światową chronologicznie - od tragicznie zakończonej wizyty cesarskiego bratanka w Sarajewie po 11 listopada 1918 roku. Osobne rozdziały autor poświęca specyfice wojny lądowej, morskiej i powietrznej oraz losom cywilów, w tym kobiet wchodzących z impetem w zdominowaną wcześniej przez mężczyzn historię.
W Polsce nie było od lat tak nowoczesnej, wnikliwej, a przy tym tak elektryzującej książki o I wojnie światowej. Samobójstwo Europy… to coś znacznie więcej niż rozprawa o przyczynach, przebiegu i skutkach Wielkiej Wojny. To rzecz, która przenosi czytelnika w epokę schyłku dawnych obyczajów, pozwala poczuć atmosferę przedwojennego, wielokulturowego Sarajewa i niemal zatańczyć na Trafalgar Square po podpisaniu rozejmu.
Od wielu lat historycy przekonują, że druga wojna światowa była tylko dogrywką pierwszej. Nie da się zrozumieć nie tylko dziejów drugiej wojny światowej, ale i całej współczesnej historii Europy i świata bez znajomości Wielkiej Wojny – praprzyczyny wszystkich najważniejszych zjawisk naszych czasów. Na polach bitew pojawiły się wtedy mordercze wynalazki i technologie, a w okopach tej wojny dojrzewały idee systemów totalitarnych. W latach 1914-1918 na światową arenę wkroczyły Stany Zjednoczone i Japonia, a po zakończeniu wojny na mapie świata wyrosły nowe państwa, w tym Polska.
Andrzej Chwalba z epickim rozmachem, ale nie stroniąc też od anegdot, opisuje I wojnę światową chronologicznie - od tragicznie zakończonej wizyty cesarskiego bratanka w Sarajewie po 11 listopada 1918 roku. Osobne rozdziały autor poświęca specyfice wojny lądowej, morskiej i powietrznej oraz losom cywilów, w tym kobiet wchodzących z impetem w zdominowaną wcześniej przez mężczyzn historię.
W Polsce nie było od lat tak nowoczesnej, wnikliwej, a przy tym tak elektryzującej książki o I wojnie światowej. Samobójstwo Europy… to coś znacznie więcej niż rozprawa o przyczynach, przebiegu i skutkach Wielkiej Wojny. To rzecz, która przenosi czytelnika w epokę schyłku dawnych obyczajów, pozwala poczuć atmosferę przedwojennego, wielokulturowego Sarajewa i niemal zatańczyć na Trafalgar Square po podpisaniu rozejmu.
656 pages, Hardcover
First published January 1, 2014
17 people are currently reading
232 people want to read
About the author
Andrzej Chwalba
35 books10 followersAndrzej Chwalba – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, historyk, eseista. Opublikował ponad 100 prac; ostatnio m.in.: Socjaliści polscy wobec kultu religijnego (1989), Sacrum i rewolucja (1992), Józef Piłsudski historyk wojskowości (1993), Czasy „Solidarności”. Francuscy związkowcy i NSZZ „Solidarność” 1980–1990 (1997), Polacy w służbie Moskali (1999, nominacja do nagrody Jana Długosza), Historia Polski 1795–1918 (2000, nagroda Klio). Współredaktor i współautor Słownika historii Polski 1939–1948 (1994).
Ratings & Reviews
Friends & Following
Create a free account to discover what your friends think of this book!
Community Reviews
Displaying 1 - 13 of 13 reviews
February 5, 2022
I Wojna Światowa w pigułce
Pierwsza wojna światowa raczej słabo zapisała się w polskiej świadomości narodowej, a jeśli już to zrobiła, to raczej w sposób pozytywny – w końcu jednym z jej efektów było pojawienie się na trupach pokonanych Hohenzollernów, Romanowów i Habsburgów, nowych państw narodowych w tym Polski. To co dla nas było prezentem od losu, wykorzystaną szansą na nowe rozdanie, dla większości Europejczyków do dziś dzień kładzie się cieniem, pokutuje jako oblany test na człowieczeństwo - Samobójstwo Europy.
Bardzo długo szukałem przystępnego opracowania, które pomogłoby mi zdobyć chociaż powierzchowną wiedzę na temat tamtych wydarzeń, wyłapać wszystkie konteksty, zrozumieć co kierowało naszymi przodkami, gdy postanowili się wzajemnie powyrzynać ku chwale jakichś zupełnie obcych im ludzi mieszkających w pałacach, którzy tak strasznie pokłócili się ze swoimi kuzynami, że utopili swoje królestwa we krwi poddanych. Poszukiwania okazały się trudniejsze, niż ogarnięcie założeń podatkowych Polskiego Ładu, ale w końcu mi się udało. Znalazłem swojego Świętego Graala.
Po pierwsze i najważniejsze: Samobójstwo Europy nie jest opracowaniem naukowym, ale książką napisaną z myślą o laikach, historyk z pewnością nie znajdzie na jej kartach nic czego wcześniej by nie wiedział. Profesor Chwalba nie stroni od odniesień do kultury popularnej, jak choćby przygód Szwejka, czy Na zachodzie bez zmian, zagląda do wojennych wspomnień (Junger) i dzienników spisywanych na froncie przez dowódców i prostych żołnierzy, i poza nim (politycy, pielęgniarki, cywile). Nadaje to książce lekkości, sprawia, że czytelnikowi łatwiej odnaleźć się w gąszczu wydarzeń, dat i nazwisk, poznać ludzki aspekt wojny, dzięki czemu lektura nie przytłacza i nie nudzi.
Również dobry, prosty i klarowny styl profesora Chwalby i przemyślana struktura książki uprzyjemnia lekturę. Blisko 630 stron tekstu (licząc bez przypisów, bibliografii itd.) podzielono na dziewięć rozdziałów, i na dwie, niemal równe części. Roboczo nazwijmy je częściami: „wojenną” i „około-wojenną”. „Część wojenna” to historia działań militarnych - bitwy, ruchy wojsk, fronty – cała ta nieludzka maszynka do mielenia ludzkiego mięsa, opisana w sposób chronologiczny. „Część około-wojenna” jak nietrudno się domyślić, to wszystko poza tym – przyczyny i skutki, los żołnierza, los cywili i tak dalej. Wspomniane wyżej 630 stron (w tekście są zdjęcia i tabelki i mapki) to naprawdę niewiele miejsca, na pomieszczenie, choćby w formie jednozdaniowej notatki, tak wielkiej ilości faktów i tematów - chwała profesorowi Chwalbie (i wydawnictwu), że nad tym zapanowali i nie dali się przygnieść tematowi. Cieszę się również, że w książce praktycznie pominięto wątek polskiej drogi do niepodległości, opisując losy innych nacji, które po zakończeniu Wielkiej Wojny, doczekały się państw narodowych.
Samobójstwo Europy to książka, jakiej bardzo brakowało na naszym rynku wydawniczym. Książka jednocześnie merytoryczna i napisana z lekkością. Książka, która mimo (względnie) pokaźniej objętości nie nuży czytelnika. Oczywiście – opracowanie to, nawet w ułamku procenta, nie wyczerpuje żadnego z poruszonych przez autora tematów – ale nie taki był cel. W tej książce Andrzej Chwalba daje zwykłemu czytelnikowi klucze do drzwi z tabliczką „Historia Pierwszej Wojny Światowej”, niosąc „krużganek oświaty” głodnym wiedzy laikom. Idealna książka popularyzatorska – potrzebujemy takich więcej.
Pierwsza wojna światowa raczej słabo zapisała się w polskiej świadomości narodowej, a jeśli już to zrobiła, to raczej w sposób pozytywny – w końcu jednym z jej efektów było pojawienie się na trupach pokonanych Hohenzollernów, Romanowów i Habsburgów, nowych państw narodowych w tym Polski. To co dla nas było prezentem od losu, wykorzystaną szansą na nowe rozdanie, dla większości Europejczyków do dziś dzień kładzie się cieniem, pokutuje jako oblany test na człowieczeństwo - Samobójstwo Europy.
Bardzo długo szukałem przystępnego opracowania, które pomogłoby mi zdobyć chociaż powierzchowną wiedzę na temat tamtych wydarzeń, wyłapać wszystkie konteksty, zrozumieć co kierowało naszymi przodkami, gdy postanowili się wzajemnie powyrzynać ku chwale jakichś zupełnie obcych im ludzi mieszkających w pałacach, którzy tak strasznie pokłócili się ze swoimi kuzynami, że utopili swoje królestwa we krwi poddanych. Poszukiwania okazały się trudniejsze, niż ogarnięcie założeń podatkowych Polskiego Ładu, ale w końcu mi się udało. Znalazłem swojego Świętego Graala.
Po pierwsze i najważniejsze: Samobójstwo Europy nie jest opracowaniem naukowym, ale książką napisaną z myślą o laikach, historyk z pewnością nie znajdzie na jej kartach nic czego wcześniej by nie wiedział. Profesor Chwalba nie stroni od odniesień do kultury popularnej, jak choćby przygód Szwejka, czy Na zachodzie bez zmian, zagląda do wojennych wspomnień (Junger) i dzienników spisywanych na froncie przez dowódców i prostych żołnierzy, i poza nim (politycy, pielęgniarki, cywile). Nadaje to książce lekkości, sprawia, że czytelnikowi łatwiej odnaleźć się w gąszczu wydarzeń, dat i nazwisk, poznać ludzki aspekt wojny, dzięki czemu lektura nie przytłacza i nie nudzi.
Również dobry, prosty i klarowny styl profesora Chwalby i przemyślana struktura książki uprzyjemnia lekturę. Blisko 630 stron tekstu (licząc bez przypisów, bibliografii itd.) podzielono na dziewięć rozdziałów, i na dwie, niemal równe części. Roboczo nazwijmy je częściami: „wojenną” i „około-wojenną”. „Część wojenna” to historia działań militarnych - bitwy, ruchy wojsk, fronty – cała ta nieludzka maszynka do mielenia ludzkiego mięsa, opisana w sposób chronologiczny. „Część około-wojenna” jak nietrudno się domyślić, to wszystko poza tym – przyczyny i skutki, los żołnierza, los cywili i tak dalej. Wspomniane wyżej 630 stron (w tekście są zdjęcia i tabelki i mapki) to naprawdę niewiele miejsca, na pomieszczenie, choćby w formie jednozdaniowej notatki, tak wielkiej ilości faktów i tematów - chwała profesorowi Chwalbie (i wydawnictwu), że nad tym zapanowali i nie dali się przygnieść tematowi. Cieszę się również, że w książce praktycznie pominięto wątek polskiej drogi do niepodległości, opisując losy innych nacji, które po zakończeniu Wielkiej Wojny, doczekały się państw narodowych.
Samobójstwo Europy to książka, jakiej bardzo brakowało na naszym rynku wydawniczym. Książka jednocześnie merytoryczna i napisana z lekkością. Książka, która mimo (względnie) pokaźniej objętości nie nuży czytelnika. Oczywiście – opracowanie to, nawet w ułamku procenta, nie wyczerpuje żadnego z poruszonych przez autora tematów – ale nie taki był cel. W tej książce Andrzej Chwalba daje zwykłemu czytelnikowi klucze do drzwi z tabliczką „Historia Pierwszej Wojny Światowej”, niosąc „krużganek oświaty” głodnym wiedzy laikom. Idealna książka popularyzatorska – potrzebujemy takich więcej.
September 6, 2022
Tytuł książki Autor rozwinął w 2 zasadniczych częściach. Pierwsza dotyczy przygotowań oraz przebiegu konfliktu z podziałem na linie frontów; w drugiej natomiast wiele miejsca poświęcono opisom:
- żołnierzy i cywilów żyjących w cieniu wojny,
- problemów gospodarczych dotykających szczególnie zaangażowane strony,
- rodzących się ruchów narodowościowych i rewolucyjnych,
- uwarunkowań społecznych z uwzględnieniem obszarów poza Europą,
- zaplecza wojny, w tym świadczonej opieki medycznej oraz licznych chorób, które nękały społeczeństwa z powodu spadku poziomu życia.
Poruszone zostały także inne pomniejsze zagadnienia, o których tutaj nie będę już wspominał.
W książce można ponadto przeczytać o pomyśle "Cesarskiej Unii Europejskiej", zamiarze tresowania kormoranów czy roli gołębi pocztowych. Polecam.
- żołnierzy i cywilów żyjących w cieniu wojny,
- problemów gospodarczych dotykających szczególnie zaangażowane strony,
- rodzących się ruchów narodowościowych i rewolucyjnych,
- uwarunkowań społecznych z uwzględnieniem obszarów poza Europą,
- zaplecza wojny, w tym świadczonej opieki medycznej oraz licznych chorób, które nękały społeczeństwa z powodu spadku poziomu życia.
Poruszone zostały także inne pomniejsze zagadnienia, o których tutaj nie będę już wspominał.
W książce można ponadto przeczytać o pomyśle "Cesarskiej Unii Europejskiej", zamiarze tresowania kormoranów czy roli gołębi pocztowych. Polecam.
September 8, 2014
Solidna pozycja, napisana "po bożemu", podręcznikowym stylem. Najpierw dobrze opisany przebieg walk, a potem tematyczny przegląd zagadnień typu "wojna w okopach", "wojna w powietrzu", "wojna na morzu", "okupacje", "wojna a kobiety" i tak dalej. Autor nie zamęcza szczegółami i technikaliami, wszystko jest opisane bardzo przystępnie, ale też w porównaniu z opracowaniami współczesnych tuzów historii brak tu inkrustowania narracji soczystymi anegdotami i szczegółami czy relacjami z pierwszej ręki.
Tym niemniej, na polskim rynku jest to chyba książka bardzo potrzebna, biorąc pod uwagę znikomą świadomość historii tej wojny w naszym kraju.
Na duży plus zapisuję uniknięcie polskocentryczności. To jest naprawdę historia Wielkiej Wojny, a nie Wielkiej-Wojny-z-polskiej-perspektywy.
Na minus — rozpoczęcie narracji od zabójstwa arcyksięcia. Tak jakby to była przyczyna wojny a nie pretekst. Ta książka spokojnie mogłaby być dłuższa o jeden, pierwszy, rozdział tłumaczący jak i dlaczego do tego samobójstwa Europy w ogóle mogło dojść.
Tym niemniej, na polskim rynku jest to chyba książka bardzo potrzebna, biorąc pod uwagę znikomą świadomość historii tej wojny w naszym kraju.
Na duży plus zapisuję uniknięcie polskocentryczności. To jest naprawdę historia Wielkiej Wojny, a nie Wielkiej-Wojny-z-polskiej-perspektywy.
Na minus — rozpoczęcie narracji od zabójstwa arcyksięcia. Tak jakby to była przyczyna wojny a nie pretekst. Ta książka spokojnie mogłaby być dłuższa o jeden, pierwszy, rozdział tłumaczący jak i dlaczego do tego samobójstwa Europy w ogóle mogło dojść.
Read
November 22, 2022Ustawiam jako DNF bo dowiedziałam się, że zawiera liczne błędy. Może do niej wrócę a może nie.
January 4, 2020
W sierpniu 1914 roku jeden z brytyjskich dziennikarzy napisał, że Europa "postradała zmysły". Niestety było to w tamtym okresie ekstrawaganckie przekonanie. Młodzi ludzie, ich rodziny, politycy i dowództwo armii ochoczo przystępowali do samobójstwa. W cztery lata wyprodukowano ponad miliard pocisków artyleryjskich, czyli tyle, że można by obdarować nimi 2/3 Ziemian wtedy żyjących, a każdy z tych pocisków był w stanie zabić co najmniej kilka osób. Szaleństwo braku wyobraźni stworzyło piekło.
Książka "Samobójstwo Europy. Wielka wojna 1914-1918" Andrzeja Chwalby to fascynująca opowieść o porażającej historii, nie tak przecież odległej. Praca podzielona jest wyraźnie na dwie niemal równe części. Pierwsza, jest klasycznym opisaniem przyczyn wybuchu wojny, przebiegu działań zbrojnych i bezpośrednich konsekwencji. Druga, stanowi genialne w formie i treści, skupienie się na wymiarze ludzkim i mniej oczywistych następstwach wywołanego konfliktu.
Część z dostępnych o wojnie publikacji, cierpi na przerost faktów. Ich autorzy skupiają się na tej właśnie warstwie, wyliczając mrowie detali, zakładając po prostu, że uzyskają wreszcie pożądany obiektywizm. Chwalba postanowił bardzo umiejętnie zrównoważyć i ograniczyć natłok faktów, pozwalając dojść do głosu własnym przemyśleniom, budując obraz zbiorowego zjawiska, jakim jest wojna totalna. Początkowa głupota i zbiorowy amok zapału militarnego udzieliły się niemal wszystkim w 1914. Elity intelektualne podkreślały wtedy, że:
"wojna jest afirmacją witalności, energii, siły ducha, cnoty, że „uczyniła świat pięknym”. Głosili, że wojna to akt stworzenia, „wschodzący kształt nowej ery”, „cudowna niespodzianka”, „święta chwila”, początek „nowego życia”, „jedyny żywot [...], dreszcz podniecenia, który nie ma sobie równego na całym świecie”, „godzina triumfu najświetniejszych wartości”, „godzina młodości”. Pisali o niej jako o „wojnie oczyszczającej”, a także o tym, że „tylko ludzie małego ducha chcieliby się wyrzec w niej udziału”. Modlono się o to, by odegrać ważną rolę w jej tworzeniu, by wreszcie zrzucić cywilne ubrania na rzecz wojskowych mundurów."
Historyk sporo miejsca poświęcił na przeanalizowanie takiej właśnie zdumiewającej krótkowzroczności, której źródła upatruje w długim wojennym spokoju ponapoleońskim, naiwnej wśród cywili wizji wojny światowej i w nacjonalistycznym rozemocjonowaniu narodów przez polityków i ideologów. Wojna miała być kilkumiesięcznym 'spacerkiem' naprawiającym krzywdy realne i wydumane.
Do mojej wyobraźni, bardziej niż realizacja taktyki sztabowej, przemawia narracja, w której historyk przytacza listy zwykłych żołnierzy, takich jak ten, opisujący flandryjskie okopy:
„Światła gasną. Teraz szczury i wszy pokazują, kto tu rządzi. Słychać chrupanie, tupanie, skakanie szczurów biegających od deski do deski, wydających z siebie ciche piski.”
Podobnie dojmujących i głęboko prawdziwych wspomnień w drugiej części pracy dostajemy sporo. Wielka Wojna wywróciła nie tylko cesarstwa, nie tylko powołała do życia dużo krajów, ale i wpłynęła na świadomość narodów kolonialnych i chyba ożywiła społeczne zrozumienie, że wojna w XX wieku może w krótkim czasie doprowadzać do hekatomby na poziomie globalnym. Jednocześnie wzbudziła gargantuiczne frustracje, które znalazły ujście dwie dekady później.
Chwalba pięknym językiem, który nie jest suchym zrelacjonowaniem kawałka historii, sprawił że nie mogłem się oderwać od lektury. Poza licznymi mało znanymi faktami różnej natury (np. że w wyniku lawin śnieżnych na froncie alpejskim zmarło więcej żołnierzy, niż w wyniku ataków gazowych na froncie zachodnim) dostałem grozę, ofiarność społeczeństw, manię wielkości i kompletnie niekompatybilne światy – z jednej strony generalicji skupionej nad mapami, z drugiej żołnierzy zdegradowanych do mięsa armatniego. Literacka wizja Ericha Remarque nie mogła być bardziej realna.
„Samobójstwo Europy” warto przeczytać, nawet jeśli czytelnik ma za sobą lektury innych monografii. Nowe syntetyczne spojrzenie historyka, bardzo trafne potraktowanie wszelkich statystyk (Chwalba podaje liczby w pewnym zakresie, słusznie zakładając, że pozwoli to odbiorcom zorientować się w niejednoznacznościach ilościowych kalkulacji) to kolejne atuty książki. Życie codzienne cywili, w lazaretach, w niewoli i oczywiście w okopach, musi poruszać każdego.
Gorąco zachęcam do lektury. Wspaniała praca, która przypomina nasze dziedzictwo - niestety wstyd i porażkę ideałów humanizmu i humanitaryzmu.
WYBITNA - 9/10
Książka "Samobójstwo Europy. Wielka wojna 1914-1918" Andrzeja Chwalby to fascynująca opowieść o porażającej historii, nie tak przecież odległej. Praca podzielona jest wyraźnie na dwie niemal równe części. Pierwsza, jest klasycznym opisaniem przyczyn wybuchu wojny, przebiegu działań zbrojnych i bezpośrednich konsekwencji. Druga, stanowi genialne w formie i treści, skupienie się na wymiarze ludzkim i mniej oczywistych następstwach wywołanego konfliktu.
Część z dostępnych o wojnie publikacji, cierpi na przerost faktów. Ich autorzy skupiają się na tej właśnie warstwie, wyliczając mrowie detali, zakładając po prostu, że uzyskają wreszcie pożądany obiektywizm. Chwalba postanowił bardzo umiejętnie zrównoważyć i ograniczyć natłok faktów, pozwalając dojść do głosu własnym przemyśleniom, budując obraz zbiorowego zjawiska, jakim jest wojna totalna. Początkowa głupota i zbiorowy amok zapału militarnego udzieliły się niemal wszystkim w 1914. Elity intelektualne podkreślały wtedy, że:
"wojna jest afirmacją witalności, energii, siły ducha, cnoty, że „uczyniła świat pięknym”. Głosili, że wojna to akt stworzenia, „wschodzący kształt nowej ery”, „cudowna niespodzianka”, „święta chwila”, początek „nowego życia”, „jedyny żywot [...], dreszcz podniecenia, który nie ma sobie równego na całym świecie”, „godzina triumfu najświetniejszych wartości”, „godzina młodości”. Pisali o niej jako o „wojnie oczyszczającej”, a także o tym, że „tylko ludzie małego ducha chcieliby się wyrzec w niej udziału”. Modlono się o to, by odegrać ważną rolę w jej tworzeniu, by wreszcie zrzucić cywilne ubrania na rzecz wojskowych mundurów."
Historyk sporo miejsca poświęcił na przeanalizowanie takiej właśnie zdumiewającej krótkowzroczności, której źródła upatruje w długim wojennym spokoju ponapoleońskim, naiwnej wśród cywili wizji wojny światowej i w nacjonalistycznym rozemocjonowaniu narodów przez polityków i ideologów. Wojna miała być kilkumiesięcznym 'spacerkiem' naprawiającym krzywdy realne i wydumane.
Do mojej wyobraźni, bardziej niż realizacja taktyki sztabowej, przemawia narracja, w której historyk przytacza listy zwykłych żołnierzy, takich jak ten, opisujący flandryjskie okopy:
„Światła gasną. Teraz szczury i wszy pokazują, kto tu rządzi. Słychać chrupanie, tupanie, skakanie szczurów biegających od deski do deski, wydających z siebie ciche piski.”
Podobnie dojmujących i głęboko prawdziwych wspomnień w drugiej części pracy dostajemy sporo. Wielka Wojna wywróciła nie tylko cesarstwa, nie tylko powołała do życia dużo krajów, ale i wpłynęła na świadomość narodów kolonialnych i chyba ożywiła społeczne zrozumienie, że wojna w XX wieku może w krótkim czasie doprowadzać do hekatomby na poziomie globalnym. Jednocześnie wzbudziła gargantuiczne frustracje, które znalazły ujście dwie dekady później.
Chwalba pięknym językiem, który nie jest suchym zrelacjonowaniem kawałka historii, sprawił że nie mogłem się oderwać od lektury. Poza licznymi mało znanymi faktami różnej natury (np. że w wyniku lawin śnieżnych na froncie alpejskim zmarło więcej żołnierzy, niż w wyniku ataków gazowych na froncie zachodnim) dostałem grozę, ofiarność społeczeństw, manię wielkości i kompletnie niekompatybilne światy – z jednej strony generalicji skupionej nad mapami, z drugiej żołnierzy zdegradowanych do mięsa armatniego. Literacka wizja Ericha Remarque nie mogła być bardziej realna.
„Samobójstwo Europy” warto przeczytać, nawet jeśli czytelnik ma za sobą lektury innych monografii. Nowe syntetyczne spojrzenie historyka, bardzo trafne potraktowanie wszelkich statystyk (Chwalba podaje liczby w pewnym zakresie, słusznie zakładając, że pozwoli to odbiorcom zorientować się w niejednoznacznościach ilościowych kalkulacji) to kolejne atuty książki. Życie codzienne cywili, w lazaretach, w niewoli i oczywiście w okopach, musi poruszać każdego.
Gorąco zachęcam do lektury. Wspaniała praca, która przypomina nasze dziedzictwo - niestety wstyd i porażkę ideałów humanizmu i humanitaryzmu.
WYBITNA - 9/10
November 20, 2018
bardzo solidna pozycja dotycząca I wojny światowej nie tylko ze względu na przedstawienie faktów, ale poruszenie szeroko problematyki społecznej. książkę czyta się bardzo przystępnie - co jak na książki historyczne nie jest częste (nawet biorąc pod uwagę całe moje zamiłowanie do tej dziedziny naukowej). pozycja obowiązkowa dla każdej osoby chcącej dowiedzieć się czegoś o IWŚ.
February 13, 2019
Dobrze napisana historia, z tezą, że druga wojna światowa była tylko dogrywką pierwszej.
Zwraca uwagę na zaplecza frontów, pracę kobiet, roboty przymusowe, ersatze ale też na "postęp" w zabijaniu, rażeniu celów za linią frontu, barbarzyństwo. Dobre kompendium historyczne.
Zwraca uwagę na zaplecza frontów, pracę kobiet, roboty przymusowe, ersatze ale też na "postęp" w zabijaniu, rażeniu celów za linią frontu, barbarzyństwo. Dobre kompendium historyczne.
June 9, 2020
Bardzo dobrze napisana, przystępnie historia pierwszej wojny, która zakończyła dominację Europy na świecie. Porządkuje wiedzę.
June 27, 2023
A reasonable and quick summary of the world war with objective and informative approach to both sides of the "barricade". Effective categories such as "War on the Sea" or "Civil Casualties" makes this book a very successful introduction to the topic, whereas "First World War" by Pajewski is a much bigger position and certainly harder to consmue. In the end "Samobójstwo Europy" is a great, easy to read and accesive position for the topic of the Great War.
October 31, 2014
Książka ta nie zastąpi Pajewskiego jako podręcznika (nie było ani jednej tabelki, dane o militariach są skąpe), ale jest naprawdę dobrze napisana. Podobała mi się obecność odniesień do popkultury XX i XXI wieku (mogłoby być ich więcej). Na plus należy też zaliczyć sekcje o życiu frontowym i o życiu cywili.
June 24, 2014
Ciężko było napisać. Im lepsza książka tym trudniej pisać.
http://kasiek-mysli.blogspot.com/2014...
http://kasiek-mysli.blogspot.com/2014...
Displaying 1 - 13 of 13 reviews