نخستین جلد از مجموعه «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون» با عنوان «آسمان به زمین الصاق شد» از سوی معاونت مطالعات و تحقیقان سازمان ملی جوانان منتشر شده است. این کتاب با هدف تبیین صحیحی از تاریخ تمدن بشری و برای استفاده اقشار گوناگون اجتماع به ویژه مسوولان، صاحبنظران، پژوهشگران و کارشناسان فعال در حوزه جوانان، تهیه و تدوین شده است. تمدنهای مهم مشرق زمین، ویژگیهای مشترک تمدنهای مشرق زمین، فلسفه، جنگ با ایران، میلاد مسیح، اپیکوریها، راه و راهسازی، آغاز انحطاط، جمهوری رومی، از مسیحیت تا تمدن مسیحی، دین و کلیسا، جنگهای صلیبی، معماری و موسیقی از موضوعات این کتاب بهشمار میرود.
رومی ها مشرک بودند. خدایان متعددی را می پرستیدند و اداره امورشان را نه وحی، که عقل انسانی بر عهده داشت. تاریخ را همین طور تفسیر می کردند که هست و آغاز و پایانی برای آن قایل نبودند. مرگ را نیستی انسان می دانستند و این باورها را از یونانی ها به ارث برده بودند. امپراطوری روم در سراشیبی بود که مسیح ظهور کرد. رومی ها دین اش را نپذیرفتند چون تعالیم او رد تقابل جدی با جهان بینی آن ها بود. حدودا بعد لز 400 سال تبلیغ آرام آرام مسیحیت روم را تسخیر کرد و امپراطوری اش را ساقط. مهمترین تقابل مسیحیت با روم و یونان، اعتقاد به یگانگی خدا، آخرت و زندگی بعد از مرگ بود. مسیح بنده خدا بود اما عده ای از پیروانش او را خدا نامیدند و عده ای پسر خدا و این آغاز انحراف در مسیحیت بود. اختلاف باعث قدرت گرفتن دورباره رومیان شد، مردم هم کم کم از تعلیمات مسیح دور شدند و دنیا مورد اهتمام جدی شان شد. دین مسیح که پلی بود بین زمین و آسمان، با تفسیرهای انسان محور راهی شد برای کسب منافع بیشتر، هم برای مردم و هم برای روحانیت کلیسا. یعنی آسمان و آسمانی ها هم زمینی شدند.
نکته اول: کتاب حاوی اطلاعاتی پایه در خصوص سیر تفکر، فرهنگ و تمدن از تمدنهای بینالنهرین تا پایان قرون وسطی است و بدیهی است باید به اندازه 140 صفحه، و نه بیشتر، از این کتاب انتظار داشت. نکته دوم: این کتاب میتواند آغازی برای مطالعه در خصوص سیر تمدن باشد، کتاب به من راه شروعی برای مطالعه در حوزهای نشان داد که برای من همیشه آغازش سخت بود. نکته سوم: نویسندگان در مقدمه کتاب صریحاً عنوان میکنند که اسلام شیعی، نابترین تمدن است و در آینده از حالت بالقوه به بالفعل در خواهد آمد. چه این مسئله درست باشد و چه غلط، و چه شما با آن موافق باشید یا مخالف، این نکته، نکته مهمی است که جهانبینی نویسندگان را به وضوح نشان میدهد و این مسئله بر این دوره کتب پنج جلدی سایه افکنده است و باید با در نظر داشتن این مسئله کتاب را آغاز کنید. نکته چهارم: کتاب توسط جمعی از نویسندگان نوشته شده و این مسئله اثر منفیاش را بر انسجام محتوی و شیوه روایت کتاب به طرز نسبتا چشمگیری گذاشته است. نکته پنجم: در برخی موارد، به مسائلی پرداخته شده است که به نظر من، در اولویت نبودند و با توجه به حجم کم کتاب، برخی مطالب میتوانستند حذف شده و مطالب مفیدتری جایگزین شوند. از جمله توضیحات بیش از حد در خصوص معماریهای رایج در دورههای مختلف و امثالهم، که میتوانست، به عنوان مثال، با تحلیل بیشتری در خصوص چگونگی از دست رفتن جایگاه کلیسا در قرون وسطی، جایگزین شود. مسئلهای که به حد کافی به آن پرداخته نشد. نکته ششم: شاید پس از اتمام کتاب، با خود فکر کنید که آیا واقعاً با مطالعه این کتاب سطحی، چیزی به معلومات من اضافه شد؟ که به نظر من، پاسخ این است که بله! یک بار به طور سطحی و به شکلی سریع، مروری داشتید بر سیر اتفاقات تاریخی این دوران که شاید پیش از آن به چشم تکوین تمدن بشری به این اتفاقات نگاه نکرده بودید. نکته هفتم: این دوره پنج جلدی را، اگر عمری باقی باشد، حتما تمام خواهم کرد و امید دارم که پس از آن، بتوانم به درک بهتری در خصوص سیر تمدن و پایههای شکلگیری دنیای امروز شوم. نکته هشتم: جلد دوم، یا عنوان دوباره یه آسمان نگاه کن، منتظر من است. در این جلد به سیر تمدن اسلامی، از ظهور اسلام تا تمدن صفوی میپردازد و به نظر، نسبت به این کتاب مفصلتر است. نکته نهم: باید تشکر کنم از دکتر وحید یامینپور به خاطر معرفی این کتب.
جلد اول مجموعه روایت تفکر، فرهنگ و تمدن در این جلد از تمدنهای نخستین تا پایان درون قرون وسطی بیان شدهاند. روند کتاب در حد مرور نکات برجسته هر دوره است نه تحلیل ریز جزئیات و نقد و بررسی جدی. در ابتدا تمدنهای مهم شرق شامل بینالنهرین، ایران، مصر، هند و چین و سپس یونان و روم باستان با ویژگیهای کلانشان بیان شدهاند. در ادامه با توجه به رویکرد حرکتی روم و اروپا به سمت مسیحیت، دوران اوج و سپس افول قرون وسطی نیز بیان شده است. برای پیدا کردن دید کلی نسبت به این دوران، کتاب خوبی است.
هدف این مجموعه بیان تاریخ تمدن به زبان ساده است و اتفاقا این کار رو خیلی هم خوب انجام داده به نظرم برای کسانی که علاقه مند به این موضوعات هستند و اطلاعات پایه ای لازم دارن کتاب های فوق العاده ای هستند
کتاب خوبی است برای اواخر دوران دبیرستان یا سال اول دوم دانشگاه نهایتا. دید کلی و خیلی سریع گذر چند هزار ساله هست. خیلی روون و به دور گزافه گویی گفته. به نظرم کتاب های مرحوم مددپور خیلی مفید تر هست اگر کسی بخواد مفصل تر بدونه.
باسمه 🔰 «روایتی مختصر از تاریخ تمدن بشری در بستر مطالعات فرهنگی»؛ شاید بشه هدف اصلی این کتاب (و کل مجموعه) رو در عنوان ذکر شده تعریف کرد. طبعاً کار بسیار سختی هست و اگه قرار باشه برای مخاطب عمومی (یعنی امثال خودم که پیشزمینهای به شکل مطالعاتی در این حوزه نداریم) روایت بشه، سختتر هم میشه. این موارد رو گفتم که بدونیم در مورد کاری در چه ابعادی صحبت میکنیم. 🔰 تحلیل تاریخی با محوریت فرهنگ و توجه ویژه به مولفههای اعتقادی نظری و عملی، جذابیتهای خودش رو داشت؛ خاصه که برخی تمدنهای باستانی آسیا و اروپا مورد بررسی قرار گرفته بود. اسطوره خوانی، قبلاً میزان تأثیر یونان باستان بر جهان امروز رو تا حدی بهم نشون داده بود که اینجا دیدم چقدر این اثر گستردهتر و عمیقتره! ⚠️ با این حال، نکات منفی قابل توجهی در کلیات و اجزای متن به چشم میخورد: 🔰 مکرراً در متن دیده میشه که هرجایی که جامعه دین محور (فارغ از الهی یا غیر الهی بودنش) بود، مورد تأیید ضمنی و بعضاً علنی متن قرار گرفته و هر جایی که تشکیک، یکی از محورهای اصلی جامعه بود، زیر سوال رفته؛ در صورتی که خیلی بدیهی هست که نه هر دینی، دین درستی هست و نه هرجور دینداری خوبه و نه هرجور تشکیک، بد! 🔰 این، تا جایی ادامه پیدا کرده که حتی فقدان شدید رفاه در نیمه اول قرون وسطی کاملاً خودخواسته و در راستای تذهیب نفس تمدن مسیحی وقت دیده میشه؛ در صورتی که حتی با وجود تأثیرگذاری این عامل، واضحه که با فروپاشی امپراتوری روم، عملاً امکان تبادلات مالی و تجاری در قلمروی وسیع سابق از بین رفت. بعد از اون، خدمات و صنایع تقریباً منسوخ شد و کشاورزی مجدداً از شکل تجاری به شکل معیشتی دراومد. نباید تک عاملی و خطی تحلیل کرد... 🔰 اینکه به ویژگیهای منفی دوران ابتدایی قرون وسطی هیچ اشاره ای نشه، بعدش تمام مفاسد از چشم بورژوازی دیده بشه و هیچ اشارهای به اتفاقات مثبت حاصل از ورود اون به معادلات قدرت نشه، عملاً تحلیل رو ناقص و ناموجه میکنه... 🔰 ایراد دیگه، انتخاب روایتهایی از اسطورههای یونانی و غیریونانی بود که هدف ضمنی متن رو تأیید کنه؛ نه اون روایتی که مستندتر هست! به صورت کلی در این مورد، آقای حسین رضوی (که بیشتر پادکست ساگای ایشون شناخته شده هست)، بحثهای جدی و جالبی دارن. خلاصه که بین جمع آوری شواهد و نتیجه گیری، با داشتن نتیجه و پیدا کردن شواهد، فرق هست... 🔰 ایراد دیگه هم پس و پیش شدن تاریخها و عدم اطلاق دقیق عناوین نژادهای مختلف در بعضی موارد بود. بماند که خود متن هم تا حدی شلخته بود؛ مثلاً در مورد سوفیستها یه جا اسمشون بود، یه جا تاریخشون و یه جا عقایدشون... 🔰 این سرگیجه در ارجاعات هم ادامه پیدا کرده! بخش زیادی از مطالب، عملاً بدون ارجاع هست. وقتی هم کتابشناسی رو میبینی، معلوم میشه منابع اونقدرها هم زیاد نیست. تازه پاورقی و منابع، با هم، در آخر کتاب آورده شده که خیلی آزاردهنده هست هر دفعه تا آخر متن بری و برگردی... ☑️ یکی از افرادی که در زمینه فرهنگ، نظرات به روز و جالبی داره، این مجموعه رو برای مخاطب عمومی به عنوان نقطه شروع مطالعات فرهنگی معرفی کرده بود. با وجود نکاتی که گفتم، همچنان حرفش رو درست میدونم. نقطه شروع، نقطه رهایی هست! ضمن اینکه کلیت روایت جمع و جور کتاب هم قابل استفاده هست. کلی هم سرنخ و کلیدواژه برای جستجوی بعدی پیدا میکنین! خلاصه در مجموع اگه موضوع براتون جالبه، گزینه بدی نیست.
پ.ن: برای نظر در مورد کلیت مجموعه، باید همه رو خوند که قصدم بر اینه. إن شاءالله بعد اینکه تموم شد، شاید نیاز باشه این متن تغییراتی بکنه.
کتاب مفید و بسیار مختصر از ابتدا تا پایان قرون وسطی،مرور گذرا و سریع تاریخ تمدن ممکنه علاقمندتون کنه که برای عمیق شدن در بعضی مقاطع تاریخ به مکتوبات دیگه هم مراجعه کنید که این از خوبیای اینجور کتاباست. البته تحلیل های نوسیندگان برای توجیه و توضیح بعضی اتفاقات و مسائل جای تامل و بررسی بیشتر داره!
این اولین کتاب از یک دوره 5 جلدی است که به اختصار و مفید به تاریخ پرداخته است. این کتاب شامل 4 فصل است که فصل اول درمورد تاریخ اولیه شرق. فصل دوم درمورد یونان باستان. فصل سوم در مورد روم باستان و فصل چهارم درمورد مسیحیت و قرون وسطی است
خب اگه بخوام یک حسن و یک عیب کتاب رو همزمان بگم اینه: خیلی کلی بود. حسنش از این بابته که با کلیگویی یک دورنما از اتفاقات و تحولات فرهنگی به دست آدم میده، به همین دلیل برای شروع خوندن تاریخ خیلی مناسبه. عیبش از این بابته که با کلیگویی خیلی از علل و سیر اتفاقات از دست میرن و خواننده کمی گیج میشه. البته در بعضی مسائل خیلی ریز و جزئی وارد شدن که احتمالا به دلیل اهمیت تاریخی اون جزئیات بوده، ولی از بحث دور میشه. خلاصه اینکه کتاب برای تاریخنخوندهها مناسبه تا برای مطالعات بیشتر سرنخی داشته باشن.
در مجموع خلاصه ای از تاریخ فشرده شده ۲۰۰۰ ساله در این حجم کم و بیان تحلیلی برخی از اتفاقات و بررسی جوانب مختلف مسایل تاریخی، از سیاست و فلسفه و اقتصاد گرفته تا هنر و ادبیات و... و همینطور جریان شناسی هرکدوم ازین موارد نه تنها غنیمته، که شاید سخت بشه مشابهی هم براش پیدا کرد. لذا این کتاب برای شروع مطالعه تاریخ و آشنایی با سیر کلی تغییر و تحول مسائل بنیادی زندگی بشر، و ضمنا به نوعی نقشه راه داشتن برای تعمیق در جزییات تاریخی، قطعا توصیه میشه، و همین بزرگترین مزیتیه که برای این کتاب میشه متصور شد. اما موارد منفی که به نظرم میرسه: خلاصه بیش از دو هزار سال تاریخ در یک کتاب یکم به نظرم با پنج جلدی بودن کتاب همخوانی نداره و به نظرم میشد حجم بیشتری به این سالها اختصاص داد. اما همین مقدار هم از جهاتی درست مدیریت نشد. مثلا اینکه تکلیف کتاب برای روایت تاریخ شرق، غرب یا خاورمیانه معلوم نبود، و ازینور به اونور پریدن باعث شد تاریخ شرق عملا اصلا پرداخت نشه، تاریخ خاورمیانه چندپاره پرداخت شد و قسمتهاییش مغفول موند، بخش های مهم و تاثیرگذاری هم از تاریخ غرب بیان نشد، درحالی که به معلولهای بعضی از همین اتفاقات بیان نشده ولی مهم توی کتاب پرداخته شد. به نظرم شاید علاقه نویسنده در چگونگی بیان وقایع اولویت داشته به اهمیت خود اون واقعه در طول تاریخ. (البته نه در همه موارد، ولی تا حدودی در بعضی جاها این نکته مشهود بود.) تکلیف کتاب معلوم نبود که از لحاظ برهه زمانی داره شرق و غرب رو بررسی میکنه، یا با تفکیک جغرافیایی، یا با توجه به رویداد، گاهی انقد این تاریخ ها جلو و عقب میشد و همه چی رو در هم میگفت که سیر از دست آدم در میرفت. نوشتن پی نوشتها در انتهای کتاب به نظرم در صورت اهمیت برای مخاطب، باعث وقفه در سیر مطالعه میشه و عذاب آور میکنه مطالعشونو. نمیدونم چه مشکلی پیش می اومد اگه همون پایین صفحه نوشته میشد.
⭕تاریخ همیشه موضوع جذابی برای من بوده، از موقعی هم که این کتاب رو در طرح پاییزه امسال گرفتم، دلم نیومد بذارمش کتابخونه تا خاک بخوره
⭕این سری از کتابها ، پنج جلد هست که جلد اولش از آغاز تمدنها در شرق شروع میشه و تا پایان قرون وسطی و عملا تسلط و حکومت کلیسا بر مردم به پایان میرسه کتابِ جمع و جور و جذابی هست اما قسمت اول کتاب که در مورد تمدنها در شرق (بینالنهرین ، ایران ، هند و چین) هست اکثرا منبعی ندارن و ناچار فقط باید به حرف نویسندگان بسنده کرد کتاب در جلد اول بعد از پرداختن صفحات کمی به تاریخ تمدن در شرق به تمدن در غرب میپردازه و در آخر هم با پرداختن به جنگهای صلیبی و پایان قرون وسطی (۱۴۹۲ م.) کتاب به پایان میرسه
⭕بخشی از کتاب: تا زمانی که مسیح ... در بین مردم بود، آنها او را بنده خدا میدانستند. اما بعد از عروج او، جایگاهش مورد اختلاف قرار گرفت. عدهای از کشیشان و گروه زیادی از مردم عادی فکر کردند او خدا بود که به شکل بشر مجسم شد. لذا فرقی بین او و خداوند قائل نبودند. گروهی دیگر او را پسر خدا یا خدای پسر میدانستند و به او جنبه خدایی میدادند. به این دسته از مسیحیها، راستکیش یا ارتدوکس میگویند. اما بعضی دیگر مثل آریوس ... اعتقاد داشتند که مسیح کمتر از خداوند است ولی از انسان هم بالاتر است ... آنها جنبه الوهی برای مسیح قائل نبودند .... اختلافات و نزاعها باعث ایجاد گروههای تندرو و شاخههای فراوانی در هر فرقه شد. امپراطور کنستانینوس هم سال ۳۲۵م. شورایی تشکیل داد و فرقههای مختلف مسیحیت عقاید خود را به داوری و مباحثه گذاشتند. در آن شورا ارتودکسها پیروز شدند و اعتقادنامهای تصویب شد. البته سایر فِرَق همچنان بر اعتقادات خود ماندند و این وضع تا اواخر قرون وسطی ادامه داشت.
من از ته دلم دوست داشتم این کتاب رو دوست داشته باشم... اما نشد! این سالها که از متن کتابهای تاریخ مدرسه دور شدم، از تاریخ خوندن خیلی لذت می برم. گاهی اوقات مطالعه کتابهای تاریخ برام به اندازه ی خوندن رمانهای معمایی و عاشقانه شیرینه. اما این کتاب دوباره من رو یاد کتابهای درسی انداخت.
کل کتاب کمتر از ۲۵۰ صفحه است و توی این حجم داره سیر چندهزار ساله ی شروع تاریخ تا پایان قرون وسطی رو شرح میده. ناگفته پیداست که چقدر هول هولکی و کلی از آب در اومده. فایده ش برای من این بود که مطالبی رو که به صورت مفصل در کتابهای دیگه مثل نگاهی به تاریخ جهان خونده بودم برام دوره می شد. اما قطعا اگر با مطالب بیگانه بودم دووم نمی اوردم و کتاب رو رها می کردم.
به نظرم کتابهای تاریخی خیلی بهتری وجود داره و متاسفانه خوندن این کتاب رو توصیه نمی کنم.