'Ik voelde in mijn geheime bureaula. Die was zoals altijd gewoon dicht. Er lagen spullen in die niemand mocht zien! Hierin lag mijn verborgen leven; het leven waar ik van hield.'
De lat van het geloof, die de vader van Johan legt, is veel te hoog. Al op jonge leeftijd kan Johan niet voldoen aan leer en leven van zijn vader. Johan merkt dat hij anders is dan zijn vader en wil zijn eigen leven leiden. Hij wil daarom breken met het geloof waarin hij oordeel,schuld en kritiek ervaart, maar hij weet dat hij dan de liefde van zijn vader definitief kwijtraakt. Johan ziet zich voor een onmogelijke keuze gesteld.
Peter ter Velde (Zwolle, 1964) is verslaggever bij het NOS Journaal. Bij uitgeverij Conserve verscheen van hem Kabul & Kamp Holland- over de stad en de oorlog (2008, tweede herziene druk 2009) over Afghanistan en de Nederlandse missie in Uruzgan. Daarnaast was hij medesamensteller van de documentaire Fokking Hell! (2010) die als dvd is bijgesloten op de herdruk van Kabul & Kamp Holland.
In 'De vader en de zoon' schrijft Peter ter Velde een fictief verhaal met autobiografische trekjes. Hij neemt de lezer mee in het heden en het verleden van de hoofdpersoon Johan. In het verleden is Johan een tiener die zucht onder de verstikkende schaduw van zijn vader. De vader is een bekend evangelist en prediker en weet precies hoe het zit en wat anderen fout doen. Het geloof van zijn vader, met rechte lijnen, scherpe tegenstellingen en hoekige discussies drukt zwaar op hem. Johan voelt zich nooit goed genoeg en zakt weg in een verborgen leven van porno, roken en wereldse muziek, in het wereldbeeld van zijn vader bijna een onheilige drie-eenheid. Om de goedkeuring en liefde van zijn vader niet te verliezen, blijft Johan uiterlijk echter zijn best doen om een goede evangelische christen te zijn.
In het heden komen we er al snel achter wat hem dat gebracht heeft: Johan is voorganger in een grote evangelische gemeente en treedt daarmee in de voetsporen van zijn vader. Onder de oppervlakte is hij echter zijn geloof volledig kwijtgeraakt, worstelt hij nog steeds met foute seks en voelt hij zich verscheurd tussen zijn twee levens. Als hij oude vrienden van school ontmoet probeert hij zich voor te doen als iemand met een ander leven die inmiddels van zijn geloof is afgevallen. Al snel komen ze achter de waarheid en moet Johan kiezen of hij doorgaat met zijn dubbelleven of eindelijk met zichzelf en zijn vader in het reine komt.
Tot zover de inhoud. Die is aansprekend en zal voor velen herkenbaar zijn. De stijl waarin die gebracht wordt is minder geslaagd en bevat veel clichés. Soms zit er te veel vaart in en gaan dingen te snel; op andere momenten neemt Ter Velde veel tijd om details te bespreken. Hierdoor komt er een vreemde dynamiek in het boek waarin alle problemen, het dubbelleven en de schaamte uitgebreid aan bod komen, maar de uiteindelijke veranderingen te snel beschreven worden en afgeraffeld voelen. Daarmee is het breken van de hoofdpersoon met zijn verleden, na een dubbelleven van 40 jaar, ongeloofwaardig en het schijnbare gemak waarmee hij vrouw en kinderen aan de kant lijkt te zetten boos makend.
Ik sluit me hiermee aan bij een andere recensie die ik op Goodreads las: De keuze voor een fictief verhaal met autobiografische trekjes is niet altijd geslaagd. Als lezer wil ik weten wat echt is en wat verzonnen. Zeker als het gaat om de vader in het verhaal wil ik weten wat er Ter Velde er in de beschrijving van zijn vader bij verzonnen heeft. Een echt autobiografie was dan wellicht interessanter geweest en, gezien de journalistieke achtergrond van de schrijver, waarschijnlijk ook beter geschreven.
Dit alles sluit niet uit dat het boek zeker lezenswaardig is. Een boeiend inkijkje in het familieleven van domineeskinderen en een herkenbaar relaas van het soms benauwende evangelische wereldje van enkele decennia terug.
Dit is een prachtig boek waarin het levensverhaal van Peter wordt vertelt. Peter leeft lang met een masker op en op het eind van het boek lees je hoe hij dat masker afzet.
Ik had hoge verwachtingen van dit boek vanwege mijn eigen achtergrond die ik ondertussen vaarwel heb gezegd. Ik heb Feike ter Velde vroeger horen prediken en herkende vooral dingen uit de kindertijd van de hoofdpersoon.
Ik had liever een complete autobiografie van deze schrijver gezien, nu vraag ik me af wat nu fictie was en wat niet. Ik geloof ook dat een autobiografish verhaal geloofwaardiger zou zijn geweest en interessanter.
Persoonlijk vond ik het vrij onrealistisch dat een volwassen iemand zo lang wacht met het laten zien van wie hij nu eigenlijk echt is en waarvoor hij staat. Je zou denken dat iemand dat al doet bij de adolescentie. De leugens helpen ook niet om te sympatiseren met de hoofdpersoon. De gemakkelijkheid waarmee om wordt gegaan met gedag zeggen tegen je eigen gezin vind ik wat hard en ook niet realistish. Waarom horen we hun stem niet in het boek? Ook de vrienden schijnen zijn leugens tegenover hun snel te vergeven en ook dat vind ik wat ongeloofwaardig. De rijke oom van een vriendin die al snel met wat poen klaar staat vind ik ook wat een onrealistische karakter. Maar goed - misschien waren die stukken wel non-fictie en heb ik het bij het verkeerde eind.
Al in al ben ik teleurgesteld in dit boek, ik had meer karakterontwikkeling willen zien en de stemmen van de anderen willen horen in de hoofdpersoons' leven. Ik blijf maar denken dat het echte verhaal van Peter, autobiografisch, geloofwaardiger zou zijn geweest. Wie weet, misschien komt dat nog.
Ik heb 't boek in 2 dagen uitgelezen. Verzwolgen bijna. Ik herkende veel van mijn eigen jeugd. Het gaat te ver om te zeggen dat dit boek geweldig is geschreven. Het is goed genoeg en de materie maakt het voor mij de moeite waard.