Konto funduszowe, czyli bank ma pomys� jak zach�ci� klient�w do inwestowania oszcz�dno�ci

Jak zach�ci� przeci�tnego ciu�acza do lokowania pieni�dzy w fundusze inwestycyjne? To jedno z wa�niejszych pyta�, kt�re zadaj� sobie bankowcy oraz mened�erowie w firmach zarz�dzaj�cych funduszami. Okoliczno�ci do ofensywy wydaj� si� wymarzone: z jednej strony niskie stopy procentowe s� naturalnym sprzymierze�cem pozabankowych form lokowania oszcz�dno�ci. Wiecie, �e s� ju� banki w Polsce, kt�re oferuj� klientom... ujemne oprocentowanie depozyt�w? Zapraszam do obejrzenia klipu m.in. na ten temat. 

Z drugiej strony totaln� kompromitacj� w oczach klient�w prze�y�y polisy unit-link, oferowane przez firmy ubezpieczeniowe. Do tej pory to w�a�nie agenci ubezpieczeniowi przejmowali wi�kszo�� klient�w maj�cych potencja� do d�ugoterminowego inwestowania. Przejmowali ich i "ubierali" w potwornie drogie unit-linki, kt�re w wi�kszo�ci przypadk�w nie daj� klientom szansy nawet na rentowno�� por�wnywaln� z depozytem bankowym, nie m�wi�c ju� o jakiejkolwiek premii za ryzyko. Teraz wiadomo ju� co z tych ubezpieczeniowc�w za zi�ka - cho� zi�ka pr�buj� przeprasza�, obiecuj�c popraw�- i robi si� miejsce dla funduszy inwestycyjnych. By� mo�e konsumencki zapomnieli te� ju� o tym, �e i funduszowcy niegdy� byli niez�ymi zi�kami? Pieni�dze ciu�aczy do nich, owszem, p�yn�, ale s� lokowane w przewa�aj�cej cz�ci we wzgl�dnie bezpieczne strategie: fundusze pieni�ne, got�wkowe, obligacji rz�dowych i korporacyjnych. Ta ostatnia to ju� troch� mniej bezpieczna strategia, ale ma�o kto zdaje sobie z tego spraw� :-)). I nie wida�, by "oswojeni" z lokowaniem "pozabankowym" nowicjusze przesuwali cz�� pieni�dzy do bardziej urozmaiconych funduszy.

Pomys� na to, by inwestowanie w fundusze trafi�o "pod strzechy" przedstawi� dzisiaj bank ING. Rzecz nazywa si� "ING Konto Funduszowe" i jest do�� podobnym produktem do unit-link�w, ale elastyczniejszym. Klient wybiera jedn� z trzech strategii (Pakiet Ostro�ny, Pakiet Umiarkowany, Pakiet Dynamiczny), a w jej ramach pieni�dze s� inwestowane w fundusze inwestycyjne wybrane przez zarz�dzaj�cych ING spo�r�d prawie 150 funduszy siedmiu TFI (w tym zacnych marek takich jak Union Investment, Aviva, Investors, PZU). Na tej samej zasadzie, czyli na zbieraniu pod jednym "parasolem" produkt�w z wielu funduszowych rodzin (i dodatkowo na przykuwaniu klienta do kaloryfera, czego nie ma w ING :-)), opieraj� si� w�a�nie oferowane przez ubezpieczycieli polisy inwestycyjne unit-link. Banki do tej pory oferowa�y tego rodzaju pakiety funduszy raczej oparte tylko na swoich lub "zaprzyja�nionych" produktach funduszowych, czego przyk�adem jest opisywany jaki� czas temu w blogu pakiet Optima Duo Investor. ING postanowi� p�j�� krok dalej: po pierwsze zaoferowa� klientom fundusze z r�nych TFI, po drugie zwolni� ich z konieczno�ci wybierania funduszy (b�d� inwestowali w pakiet i nie b�dzie ich musia�o interesowa� co jest w �rodku), a po trzecie aktywnie zarz�dza� tymi pakietami.

Podstawowym atutem jest tu fakt, �e klient nie musi mie� wiedzy o funduszach inwestycyjnych, by zacz�� si� nimi bawi�. Wie tylko jakie ryzyko chce podj��, a reszt� bior� ju� na siebie zarz�dzaj�cy. Ryzyko rozk�ada si� na wiele funduszy wchodz�cych w sk�ad ka�dego z trzech pakiet�w (inwestuj�cych w Polsce i za granic�), wi�c klient unika sytuacji, w kt�rej traci pieni�dze, bo obstawi� z�ego konia. Pakiety ING powinny osi�ga� wyniki mniej wi�cej takie, jak �rednia wszystkich funduszy dzia�aj�cych na rynku. Trzeci� zalet� jest brak zobowi�za� - nie b�dzie trzeba deklarowa� wp�at w okre�lonej wysoko�ci, ani zobowi�zywa� si� do inwestowania nowych sk�adek np. przez 10 lat. Nie b�dzie op�at likwidacyjnych, ani prowizji "na wej�ciu". I tymi cechami pomys� ING ma r�ni� si� od unit-link�w, w kt�rych co miesi�c p�aci si� np. 10 z� op�aty administracyjnej, a wyj�cie z inwestycji jest cz�sto ob�o�one karami, w dodatku cz�sto nielegalnymi. W "ING Koncie Funduszowym" b�dzie mniejszy wyb�r funduszy, ni� w wi�kszo�ci unit-link�w, ale by� mo�e tych 150 funduszy wystarczy, by zagwarantowa� klientowi wyniki w ramach pakiet�w odzwierciedlaj�ce �redni� rynkow�. Szkoda, �e w�r�d tych 150 funduszy nie ma renomowanych Franklina Templetona, BlackRock, czy Robeco. Ale grunt, �e ING b�dzie dobiera� fundusze zar�wno z kraju, jak i zagraniczne.

ING chwali si�, �e podobny pomys� osi�gn�� sukces w Belgii, gdzie w 2013 r. uruchomiono ING Core Fund. Cho� to niewielki kraj, na wp�acanie pieni�dzy zdecydowa�o si� tam 60.000 klient�w (w sumie wp�acili miliard euro zask�rniak�w). A co wa�niejsze, dla 30% z nich by�a to pierwsza inwestycja w fundusze w �yciu. Czy u nas b�dzie podobnie?

C�, jest szansa, �e pomys� ING trafi� w sw�j czas, cho� wiele te� zale�y od sprawnego marketingu i wynik�w w pierwszym roku dzia�ania pakiet�w. W Polsce, niestety, zasada przyci�gania klient�w do funduszy jest prosta: nie ma znaczenia marka towarzystwa, niewielkie znaczenie ma magia nazwiska zarz�dzaj�cego, decyduje sie� sprzeda�y, si�a wydatk�w marketingowych oraz osi�gni�te w przesz�o�ci wyniki. Cho� pomys� ING wygl�da do�� �wie�o, to oparte na podobnej zasadzie programy inwestowania ju� w przesz�o�ci by�y, �e wspomn� cho�by o opisywanym w blogu pakiecie TFI Aviva Investors o nazwie Multibonus. Tam co prawda klient sam wybiera sobie fundusze, ale preselekcji r�wnie� dokonuj� zarz�dzaj�cy. R�wnie� nie ma op�aty dystrybucyjnej, a pieni�dze mo�na inwestowa� przez internet. Pomys� Avivy jest i dzia�a, ale nie prze�omem nie jest.

Cho� "ING Konto Funduszowe" nie ma kilku wad unit-link�w, niestety nie unika ich w pe�ni. Wprawdzie firma czasowo rezygnuje z opat dystrybucyjnych , pobieranych przy wp�acaniu pieni�dzy, ale pobiera op�at� za zarz�dzanie "parasolem" funduszy . I jest to, niestety, op�ata wysoka. W przypadku Pakietu Ostro�nego, zawieraj�cego wy��cznie fundusze inwestycyjne o charakterze d�u�nym (lokuj�ce w obligacje) prowizja za zarz�dzanie pieni�dzmi wyniesie 1,35%. Bior�c pod uwag�, �e m�wimy o rozwi�zaniu, kt�re nie gwarantuje ponadprzeci�tnie dobrych wynik�w, lecz przeciwnie - ma zapewni�, �e wynik b�dzie bliski �redniej rynkowej - jest to prowizja ustawiona na do�� wysokim poziomie.

W przypadku Pakietu Umiarkowanego, w kt�rym b�dzie 30% funduszy ryzykownych i 70% bezpiecznych op�ata za zarz�dzanie "parasolem" ma wynie�� 2,2%, co r�wnie� jest warto�ci� wysok�, bo tego rodzaju rozwi�zanie rzadko kiedy przyniesie wi�cej, ni� 10% zysku. Dla wi�kszo�ci klient�w b�dzie to o 2-4% wi�cej, ni� wyni�s�by doch�d z obligacji rz�dowych albo "kupowanej" samodzielnie lokaty bankowej. Prowizja na poziomie 2,2% oznacza, �e ING mo�e zabra� nawet po�ow� owej nadwy�ki jako swoje wynagrodzenie. To mo�e ograniczy� ch�� klient�w do inwestowania pieni�dzy.  W przypadku Pakietu Dynamicznego (65% udzia�u funduszy inwestuj�cych w akcje) op�ata za zarz�dzanie pakietem wyniesie 2,65%. To du�o, niewiele mniej od najwy�szych prowizji pobieranych przez unit-linki (2,99%).Uwa�am, �e owe 2,65% powinno by� obwarowane jakim� warunkiem - np. dotycz�cym efektywno�ci doboru funduszy.

Czy ��dam zbyt wiele? C�, patrz�c z punktu widzenia banku rozwi�zanie typu "ING Konto Funduszowe" oznacza de facto kanibalizacj� w�asnej bazy depozytowej. Gdyby bank przyjmowa� tylko depozyty i przetwarza� je na kredyty, to mia�by z tego 2-3% czystego zarobku na mar�y odsetkowej (po odj�ciu m.in. koszt�w ryzyka). Skoro cz�� klient�w b�dzie zach�ca� do inwestycji w fundusze, to oczekuje podobnej mar�y. I st�d bior� si� takie a nie inne poziomy op�at za zarz�dzanie. Nie zmienia to faktu, �e je�li klient inwestuje oszcz�dno�ci w Pakiet Ostro�ny, maj�c w perspektywie g�ra 4-4,5% zarobku, to po potr�ceniu prowizji za zarz�dzanie w wysoko�ci 1,35% zostanie tyle, co na lokacie, albo tylko �ladowo wi�cej. Mo�e jestem zbytnim pesymist�, ale tak niestety to widz�. A gdybym wzi�� Pakiet Umiarkowany i uda�oby mi si� wykr�ci� 6-7% zysku, to po odci�gni�ciu op�aty zosta�oby 4-5%. Premia za podj�te ryzyko b�dzie niewielka (cho� i same ryzyko niezbyt du�e).

Pami�tajmy, �e jedyn� robot� zarz�dzaj�cych "ING Kontem Funduszowym" b�dzie gmeranie w li�cie funduszy w taki spos�b, �eby nie "wtopi�" w jaki� fundusz generuj�cy wyj�tkowo niskie zyski. Za t� robot� oczekiwa�bym op�aty za zarz�dzanie ciut poni�ej 1% w skali roku. Nie wiem czy w�wczas wilk by�by syty, ale owca na pewno by�aby ca�a - zap�ata dla zarz�dzaj�cych portfelem funduszy za zapewnienie wyniku z inwestycji na poziomie �redniej rynkowej.by�aby odpowiednia. Mo�e kiedy� do tego poziomu dojdziemy, ale musia�by to by� czas, w kt�rym mar�e odsetkowe bank�w s� znacznie ni�sze od obecnych (to si� da zrobi�, wystarczy przecie�, �e konsumenci zaczn� unika� bank�w najbardziej kantuj�cych na kosztach kredyt�w ). Pomys� ING jest na pewno krokiem w dobrym kierunku, kt�ry mo�e zach�ci� wielu klient�w bank�w do zainwestowania cho�by cz�ci oszcz�dno�ci w fundusze. Pytanie tylko czy przy tak skrojonych op�atach za zarz�dzanie wyniki z inwestycji b�d� r�wnie zach�caj�ce, jak sama koncepcja ING-owskiego rozwi�zania.