Du�y windykator wyci�ga r�ce po nasze oszcz�dno�ci. I p�aci a� 6,5% w skali roku!

Niewiele jest dzi� mo�liwo�ci w miar� bezpiecznego ulokowania pieni�dzy na wi�cej, ni� 3% w skali roku. No dobra, jak si� ostro ponegocjuje, to mo�na wycisn�� w niejednym banku 3,5%. Ale, jak wynika z niedawnego sonda�u Getin Banku, s� to odsetki, kt�re bierzemy do r�ki z obrzydzeniem, bo wszystko poni�ej 4,2% w skali roku jest dzi� dla nas z�em koniecznym. Ju� w zesz�ym roku s�dzi�em, �e w tych okoliczno�ciach wielkie firmy powinny zauwa�y�, i� jest interes do ubicia - i zaproponowa� nam swoje obligacje. Jak PKN Orlen raz spr�bowa�, to w dwa dni znalaz� ch�tnych na papiery za 200 mln z�, nawet przy niewysokim oprocentowaniu WIBOR 3M plus 1,5% . A gdyby �w Orlen chcia� sprzeda� nam obligacje za miliard, to te� pewnie by ch�tnych nie zabrak�o. Ssanie na odsetki wy�sze, ni� na przeci�tnej lokacie (obecnie wynosz� 2,7% w skali roku) jest tak du�e, �e nawet polski rz�d kilka miesi�cy temu sprzeda� 13-miesi�czne obligacje za prawie 900 mln z� , cho� p�aci� tylko 3% w skali roku. Firmy chyba wielkich pieni�dzy od nas nie potrzebuj�, bo g�o�nych emisji obligacji korporacyjnych wci�� jest niewiele.

Ale mo�e znowu co� si� ruszy? W poniedzia�ek zakup swoich obligacji zaproponowa�a wszystkim ch�tnym firma Best, specjalizuj�ca si� w windykacji przeterminowanych nale�no�ci. To pierwsza tego typu oferta, do tej pory firma ta sprzedawa�a swoje obligacje w emisjach prywatnych, b�d� publicznych, ale stawiaj�c jednocze�nie zaporowe wymagania co do kwoty kupowanych papier�w. Teraz jest inaczej: w biurze maklerskim mBanku mo�na ju� kupi� czteroletnie obligacje Bestu, kt�rych oprocentowanie wynosi� b�dzie WIBOR 3M plus 3,8% , a odsetki maj� by� p�acone co kwarta�. Bior�c pod uwag�, �e WIBOR wynosi dzi� 2,7%, wychodzi na to, �e na stole jest mo�liwo�� zainwestowania pieni�dzy na 6,5%. To dwa razy tyle, ile daje przeci�tna lokata bankowa, wi�c spodziewam si�, �e ch�tnych nie zabraknie. Jedna obligacja ma warto�� nominaln� 100 z� , wi�c �eby skorzysta� nie trzeba by� wielkim graczem gie�dowym. Na razie na sprzeda� wystawiono obligacje za 45 mln z� , ale docelowo w ten spos�b firma chce pozyska� na rozw�j (czyli na kupowanie z�ych d�ug�w) nawet 300 mln z�.

Kto ma wolne pieni�dze i nie boi si� uczestnictwa (cho�by biernego) w biznesie windykacyjnym, powinien si� pospieszy�, bo obligacje b�d� przyznawane na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy" . Ale trzeba sobie zdawa� spraw� z tego, �e nie jest to interes ca�kiem bez ryzyka (cho� to tylko obligacje, a nie akcje). Best jest jedn� z wi�kszych firm windykacyjnych w Polsce - skupuje od bank�w, firm telekomunikacyjnych i innych us�ugodawc�w nie zap�acone faktury (tzw. trudne d�ugi) i pr�buje je wyegzekwowa�. Poniewa� kupuje je za niewielki procent "prawdziwej" warto�ci (czyli kwot do zap�acenia, wypisanej na fakturach), jest w stanie dobrze na tym zarabia�. I to nawet wtedy, je�li nie wyci�nie pieni�dzy z ka�dego d�u�nika. Biznes nie nale�y do bezpiecznych, ani nie ma najlepszej reputacji, ale patrz�c na wyniki Bestu mo�na doj�� do wniosku, �e jest dochodowy. W 2011 r. firma mia�a 55 mln z� przychod�w operacyjnych i 23,5 mln z� zysku netto, za� w zesz�ym roku Best mia� ju� ponad 104 mln z� przychod�w i prawie 66 mln z� zysk�w. Na czym wi�c polega ryzyko, skoro na pierwszy rzut oka jest to maszynka do robienia pieni�dzy? Bo jakie� ryzyko musi by�, skoro notowania akcji Bestu na gie�dzie nie id� wci�� tylko w g�r� ;-).

W przesz�o�ci windykacja nale�no�ci by�a zyskownym biznesem, ale dzi� na tym rynku panuje ogromna konkurencja - firmy prze�cigaj� si� w zbijaniu cen i kupuj� portfele przeterminowanych d�ug�w za coraz wi�kszy u�amek ich warto�ci . A to oznacza, �e aby na tym zarobi�, musz� coraz bardziej "podkr�ca�" wyniki windykacji. Ka�dy b��d mo�e by� kosztowny, bo b��dne oszacowania ryzyka ka�dego kupowanego portfela d�ug�w mo�e oznacza�, �e firma nie zarobi . A po kilku takich b��dach nie mia�aby z czego wyp�aci� odsetek od obligacji. Oczywi�cie: to tylko rozwa�ania teoretyczne - dot�d Best wykupi� w terminie - albo nawet przed terminem - wszystkie zapadalne obligacje. Dzi� w r�kach inwestor�w s� obligacje Best warte prawie 80 mln z� (termin wykupu cz��ci z nich to jesie� 2014 r., a wi�kszo�ci - druga po�owa 2016 r.). Do tej pory Best po�yczy� w formie obligacji 128 mln z�, z czego 48 mln z� ju� sp�aci�. Za� dwa fundusze inwestycyjne (tzw. sekurytyzacyjne) nale��ce do Bestu wyemitowa�y obligacje za 224 mln z�, z czego 130 mln z� ju� sp�aci�y. M�wimy wi�c o firmie bardzo do�wiadczonej w pozyskiwaniu kapita�u ze �r�de� innych, ni� bankowe. To plus.

Du�a warto�� ju� wyemitowanych przez Best obligacji to z jednej strony dobra wiadomo�� dla inwestor�w (bo firma nie jest na tym rynku nowicjuszem), a z drugiej strony - pewne ryzyko. Cz��� dochod�w z w�a�nie sprzedawanych obligacji p�jdzie zapewne na wykupienie wcze�niejszych serii, a �eby sp�aci� dzisiejszych nabywc�w firma b�dzie musia�a sprzedawa� kolejne serie , ale czy znajdzie na nie nabywc�w i na jaki procent - nie wiadomo. Zw�aszcza, �e konkurencja na rynku obligacji b�dzie raczej ros�a , posiadacze oszcz�dno�ci b�d� mieli do dyspozycji np. listy zastawne i obligacje hipoteczne. By� mo�e ju� w tym roku wejdzie w �ycie bardziej liberalna ustawa o upad�o�ci konsumenckiej , kt�ra zapewne zwi�kszy liczb� klient�w, kt�rzy przed sp�at� starych d�ug�w b�d� si� ratowali prywatnym bankructwem. Projekt, kt�ry ostatnio wyl�dowa� w Sejmie zak�ada, �e znacznie �atwiej ni� dotychczas b�dzie m.in. o redukcj� d�ug�w. A to mo�e bezpo�rednio uderzy� w portfele firm skupuj�cych wierzytelno�ci i zamieniaj�cych je na brz�cz�c� mamon�. Best to oczywi�cie du�y gracz i trzeba zak�ada�, �e lepiej lub gorzej sobie z tym wszystkim poradzi.

Nie wiemy te� w jakim stopniu decyzja o emisji obligacji dost�pnych dla ka�dego jest powodowana ch�ci� skorzystania z naszych oszcz�dno�ci, a na ile wymuszona gorszymi warunkami kredytowania firmy przez banki. To pytanie zawsze stawiam sobie, inwestuj�c w obligacje firm, kt�re postanawiaj� i�� po pieni�dze do drobnych ciu�aczy, cho� wcze�niej finansowa�y si� w inny spos�b. I jeszcze jedno: cho� firma jest notowana na gie�dzie, decyduj�cy g�os ma w niej jeden cz�owiek - Krzysztof Borusowski (kontroluje 79% akcji Bestu). Dla jednych taka koncentracja kapita�u b�dzie zalet� (bo je�li jest konkretny w�a�ciciel, kt�ry trzyma sprawy za twarz tward� r�k�, to i firma powinna so bie dobrze radzi�), a dla innych b�dzie to czynnikiem ryzyka - bo de facto w�a�ciciel firmy jest dla posiadaczy obligacji "panem �ycia i �mierci". Pisz� o tym wszystkim nie po to, �eby Was zniech�ca� do tej inwestycji (przeciwnie: jestem fanem takich "nowinek"), ale aby wyt�umaczy� z czego bierze si� r��nica mi�dzy pewnym 3% w banku, a 6,5% te� do�� bezpiecznego zysku z obligacji Bestu. O tym, �e na obligacjach emitowanych przez firmy mo�na nie�le "pop�yn��" przekona� si� niedawno jeden z funduszy z rodziny Copernicus,� inwestuj�cy w�a�nie w takie papiery .

Patrz�c na oprocentowanie oferowanych papier�w - WIBOR 3M plus 3,8% - nie mo�na powiedzie�, by firma by�a sk�pa . Warunki finansowe (a zw�aszcza wyp�ata odsetek co kwarta�) s� bardzo dobre. Cho� w historii emitowa�a te� papiery z oprocentowaniem nawet 8,5% powy�ej WIBOR!). W styczniu tego roku Best wyemitowa� kr�tkie obligacje oprocentowane p�ac�c stawk� WIBOR 3M plus 2,9%, a wi�c p�aci� gorzej, ni� dzi�. Ale to by�y papiery, kt�rych posiadacze dostan� kapita� jeszcze przed ko�cem tego roku, a kupuj�c obligacje w ofercie publicznej trzeba si� liczy� z zamro�eniem kapita�u a� na cztery lata , co w bran�y handlu wierzytelno�ciami jest ca�� er�. A obligacje - dodajmy - s� niezabezpieczone, czyli w przypadku jakich� k�opot�w nie mo�na po�o�y� r�ki na gruntach, czy nieruchomo�ciach. Oczywi�cie obligacjami Bestu b�dzie mo�na handlowa� na gie�dzie (b�d� wprowadzone na rynek Catalyst). To ju� druga firma windykacyjna, kt�ra otwiera swoje serce na nasze, drobnych ciu�aczy, portfele. W zesz�ym roku nadlecia� nad nie inny windykator - Kruk. On sprzedawa� obligacje przy oprocentowaniu 4% powy�ej WIBOR-u. Niezale�nie od wszystkich plus�w i minus�w tej oferty - zainteresowanym polecam lektur� prospektu emisyjnego - bardzo si� ciesz�, �e poza lokatami bankowymi i obligacjami rz�dowymi pojawiaj� si� tak�e takie, ciekawe pomys�y na inwestowanie naszych oszcz�dno�ci. All the best to Best ;-)