Peter Huchel | De vreemde gaat heen

Wandelde langs akkers, die onder uitblijvende regen en stevige noordenwind snel aan het verdrogen zijn, en dacht aan een gedicht van Peter Huchel, dat ik onlangs gelezen had. Huchel werd in 1903 in de buurt van Berlijn geboren, vocht aan het oostfront, mocht in 1971 Oost-Duitsland verlaten en stierf in 1981 in een dorpje in het Zwarte Woud.

Ik las het titelloze gedicht in Alfabet op de rug gezien (1995), waarin poëzievertalingen van J. Bernlef zijn gebundeld. De lezer vangt een glimp op van een reiziger die door vreemde streken trekt en een kortstondig spoor achterlaat:

De vreemde gaat heenen heeft de stempelvan regen en mosnog snel op de muur gedrukt.Een hazelnoot in rotsgruiskijkt hem witogig na.Seizoenen, tegenslagen, necrologieën –onbekommerd gaat de vreemdeling heen. *

Vergankelijkheid is het onderliggende thema, zeker, maar wat me boeide was het beeld dat me voor de ogen stond: een passant, op de rug gezien, die met een nat stukje mos een stempel op een muur zet om een kortstondige afdruk van zijn vluchtige aanwezigheid achter te laten. Een op de grond gevallen hazelnoot ‘kijkt’ hem ‘witogig’ (de plek waar de schaal van de noot aan de hulsbodem vastzat, ook wel schild genoemd, is wit of lichtgrijs van kleur) na.

Overigens is de hazelaar, boom der wijsheid, in de Griekse mythologie Hermes toegewijd, die onder andere de god van de reizigers is. Hoewel ook reizigers tegenspoed ondervinden, verlaat deze vreemdeling ons kennelijk niet met een bedrukt gemoed, maar trekt onbezorgd verder.

Als ik reis maakt onbekommerdheid zich ook vaak van mij meester.